Esas No: 2012/4465
Karar No: 2012/5901
Karar Tarihi: 11.10.2012
Yargıtay 23. Hukuk Dairesi 2012/4465 Esas 2012/5901 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Mahkeme, bir kooperatifin genel kurul kararının iptali davası sonucunda verilen hükmün onanması sonrası yapılan karar düzeltme talebini inceledi. Davacı kooperatif denetim kurulu üyesiydi ve genel kurulda ibra edilmemişti. Ancak, sorumluluk davası açılması için önce genel kurulda karar alınması gerektiği belirtilerek, genel kurulun ibra etmeme kararı tek başına uygulanamazdı. Mahkeme kararı, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 98. maddesi hükümleri ile TTK'nın 341. maddesi yollaması ile kooperatiflerde de uygulandığı kaydedildi. Sonuç olarak, mahkeme kararında yer alan kanun maddeleri, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 98. maddesi ve TTK'nın 341. maddesi olarak belirtilmiştir.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasında görülen genel kurul kararının iptali davası sonucunda verilen hükmün onanmasına ilişkin Dairemizin 18.04.2012 gün ve 2011/4704 Esas, 2012/2942 Karar sayılı ilamının karar düzeltme yoluyla incelenmesi davalı vekilnce istenilmekle, dosya incelendi, gereği görüşüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatif denetim kurulu üyesi olduğunu, 13.06.2010 tarihli genel kurul toplantısında, kooperatifte bulunan usulsüzlükleri ortaya koyan raporu genel kurula sunduğunu, dava dışı diğer denetçinin ise kooperatif iş ve işlemlerinde her şeyin yolunda olduğu yönünde rapor tanzim ettiğini, bu denetçinin ibra edilmesine rağmen, görevini eksiksiz olarak yerine getiren davacının ibra edilmediğini ileri sürerek, davacının hükmen ibrasına; yargılama sırasında davayı ıslah ederek ayrıca ibra edilmemeye ilişkin genel kurul kararının iptaline de karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davacının denetçi olarak hazırladığı raporunda yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğuna gidilmesi ve ibra edilmemeleri gerektiğini bildirdiği halde, yönetim kurulunun ibra edilmesi gerektiği yönünde rapor hazırlayan diğer denetçinin ibra edilmiş olmasının objektif iyiniyet kurallarına ve eşitlik ilkesine aykırılık oluşturduğu gerekçesiyle, genel kurul gündeminin 7. maddesindeki "denetçi ..."ün 2009 yılı çalışmalarından dolayı ibra edilmemesine" ilişkin alınan kararın iptaline ve davacının hukuki durumunun daha fazla askıda kalmaması için hükmen ibrasına dair verilen karar, Dairemizin 18.04.2012 tarih, 2011/4704 E. 2012/2942 K. sayılı ilamıyla onanmıştır.
Bu kez, davalı vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
Dava, davacının ibra edilmemesine ilişkin genel kurul kararının iptali ile hükmen ibrasına karar verilmesi istemlerine ilişkindir.
Somut olay itibariyle denetçinin iptalini istediği genel kurul kararı, ibra edilmemeye ilişkin olup, böyle bir karar tek başına henüz uygulanabilir bir karar değildir. Zira, böyle bir karara dayanılarak ortaklık adına sorumluluk davası açılabilmesi mümkün değildir. Bunun için, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 98"inci maddesi yollaması ile kooperatiflerde de uygulanması gereken TTK"nun 341"inci maddesi hükmüne göre, genel kurulda dava açılmasına özel olarak karar verilmesi gerekir. Sadece bu karar, sorumluluk davasının dayanağı durumundadır. Bu itibarla, denetim ve yönetim kurulu üyelerinin, ibra edilmemelerine ilişkin bir genel kurul kararının iptalini, haklarında sorumluluk davası açılması yolunda alınmış genel kurul kararı bulunmadan önceki bir aşamada dava edebilmeleri mümkün değildir. (Çamoğlu, Poroy/Tekinalp) Ortaklıklar ve Kooperatif Hukuku 8. Bası, Sh. 330 No:599 vd., H. Pekcanıtez, Prof. Dr. Kudret Ayiter"e Armağan,
Sh.479, Prof. Dr. Erdoğan Moroğlu, Türk Ticaret Kanunu"na göre Anonim Ortaklara Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü, 3. Bası, Sh. 220 ve 221) Nitekim, Dairemiz"in yerleşik uygulaması da bu yöndedir (Yargıtay 23. Hukuk Dairesinin 25.05.2012 tarih, 2012/805 E. 3687 K. sayılı ilamı). Ne var ki, ibra edilmeme kararına bağlı olarak açılmış bir sorumluluk davasının mevcut olması halinde, yöneticiler veyahut denetçiler, ibra edilmeme kararının, toplantı ve karar nisabına aykırılık gibi şekli nedenlerle yokluğunun tespitini hemen dava edebilme hakları var ise de, esasa ilişkin iptal nedenlerinin açılmış sorumluluk davasında değerlendirilecek olması karşısında, denetçi veyahut yöneticilerin ibra edilmeme kararının esasa ilişkin nedenlerle iptali davasını açmakta hukuki yararlarının bulunmadığının kabulü gerekir. İbra edilmeme kararı ile birlikte sorumluluk davası açılması yönünde bir karar alınmış, ancak makul bir süre geçmesine rağmen böyle bir dava açılmamış ise, hukuki durumu askıda olan denetçi veyahut yöneticilerin, sorumluluk davası açılması kararının kanun, anasözleşme hükümleri ve iyiniyet esaslarına aykırı bulunduğu iddiasıyla dava açma hakları vardır.
Dava konusu yapılan genel kurulda, sorumluluk davası açılması hususunda bir karar alınmayıp, ibra etmeme kararı alınmış olup, bu kararın tek başına uygulanabilirliği olmadığı gibi, Kooperatifler Kanunu hükümlerine göre, mahkemelerin kooperatif organı yerine geçerek, bu organın yetkisinde olan bir konu hakkında karar vermesi olanağı yoktur.
Bu durumda, mahkemece, yukarıda açıklanan nedenlerle davacının 13.10.2010 tarihli genel kurulun 7. maddesindeki “denetçi ...’ün 2009 yılı çalışmalarından dolayı ibra edilmemesine” ilişkin kararın iptalini istemekte hukuki yararı bulunmadığından, bu maddenin iptaline ve davacının hükmen ibrasına ilişkin istemlerinin reddine karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmadığından davalı vekilinin karar düzeltme itirazının kabulü ile Dairemizin 18.04.2012 tarih, 2011/4704 E. 2012/2942 K. sayılı onama kararının kaldırılarak, yerel mahkeme kararının yukarıdaki gerekçelerle bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin karar düzeltme itirazının kabulü ile Dairemizin 18.04.2012 tarih, 2011/4704 E. 2012/2942 K. sayılı onama kararının kaldırılarak yerel mahkeme kararının davalı yararına BOZULMASINA, evvelce alınan onama harcı ile peşin alınan karar düzeltme harcının istek halinde iadesine, 11.10.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.