MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatifin üyesi olduğunu, davacının ikamet ettiği dairenin kat irtifakı tapusunun, davacı yerine arsa sahibi adına çıkartıldığını, arsa sahibinin borcu nedeniyle başlatılan takip sonucunda da söz konusu dairenin satıldığını, bunun üzerine dairenin mahkemece tespit edilen 75.000,00 TL rayiç değerinin tahsili amacıyla davalı kooperatif hakkında başlatılan icra takibinin davalının haksız itirazı nedeniyle durduğunu ileri sürerek, itirazın iptali ile %40 icra inkar tazminatının tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; davacının yapması gereken ödeme tutarı ile yaptığı ödeme tutarının oranının (25.035,00 TL./18.648,00TL) % 74.48 olduğu, dava konusu dairenin sözleşmeye uygun şeklinde teslim edilmesi durumunda dava tarihindeki değerinin 75.000,00 TL olduğu, % 74.48 oranı üzerinden yapılan hesaplamada ortaya çıkan 55.865,79 TL.nin davalı kooperatiften alınarak davacıya verilmesi gerektiği, ayrıca davacının daireye 14.500,00 TL. zorunlu ve faydalı masraf yaptığı, bu miktarın tarafların kusuru oranında bölüştürülmesi gerektiği, buna göre sözleşme dışı gerçekleştirilen 4.833,00 TL"den davalı kooperatifin sorumlu olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile itirazın kısmen iptaline, takibin 59.575,00 TL asıl alacak, 8.298,00 TL işlemiş faiz üzerinden devamına karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Dava, kooperatif ortaklığına dayalı olarak davacıya verilemeyen dairenin bedelinin tahsili için başlatılan icra takibine yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir. Davacı, takip talebinde tesbit (keşif) tarihindeki daire bedelinin tahsilini istemiş, tesbit raporunda ayrıca hesaplanan 14.500,00TL. faydalı masrafı takibe konu etmemiştir. Bu tür istemlere konu davalarda uygulanması gereken tazminat hesaplama ilkesi Dairemizin yerleşik uygulamasında aşağıdaki şekilde formüle edilmiştir.
1- Önce, ortaklara tahsis edilen konut veya işyerinin dava; somut olayda taleple bağlı kalınarak tesbit (keşif) tarihi itibariyle rayiç değeri saptanmalıdır.
2- Davalı kooperatife normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın ödemelerinin, ödeme yaptıkları tarihler itibariyle toplam ödemeleri takip tarihine kadar (Toptan Eşya Fiyat Endeksi Artış ortalama rakamları esas alınarak) taşınarak, güncel değeri bulunmalıdır.
3- Bundan sonra, yukarıda (1) numaralı bentte bulunan değerden (2) numaralı bentte bulunan değer çıkarılarak kooperatife normal ödeme yapan bir ortağın, bu ödemelerine karşı ne miktarda yararlanma elde ettikleri ortaya çıkarılmalıdır.
4- Bunu takiben, davacı eksik ödeme yapan ortağın ödentileri (2) numaralı bentteki ilkelere göre dava tarihine taşınarak eksik ödeme miktarı da güncelleştirilmelidir.
5- Bu hesaplamalardan sonra, normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın yukarıda (2) numaralı bentte bulunan ödemelerinin güncel değeri karşılığı, yine yukarıda (3) numaralı bentte bulunan bir yararlanmayı sağladığına göre, davacının (4) numaralı bentte eksik ödemelerinin güncel değerinin ne miktarda yarar sağlaması gerektiği, orantı kurallarına göre belirlenmelidir. Yani sonuç olarak, (4) numaralı bentte bulunan miktar,(3) numaralı bentte bulunan değerle çarpıldıktan sonra bulunan miktarın (2) numaralı bentte bulunan miktara bölünmesi sonucu bulunacak miktara (4) numaralı bentte bulunan davacı ödemelerinin güncel değerinin ilave edilmesi sonucu bulunacak miktar, davacı ortağın bu davada kooperatiften talep etmesi mümkün olan zarar miktarını belirleyecek ve mahkemece (talep te değerlendirilerek) bu miktara hükmedilecektir.
Somut olayda, hükme dayanak yapılan bilirkişi raporu karar vermeye yeterli değildir. Mahkemece, biri emlakçı, diğeri kooperatifçilik uygulamalarında uzman ve bir diğeri inşaat mühendisi olan bilirkişilerin oluşturduğu kuruldan yurkarıda bahsedilen formül çerçevesinde hesaplama yaptırılarak, denetime elverişli rapor alınıp sonuca göre karar verilmelidir.
Öte yandan mahkemece, takip talebindeki alacak kalemlerine dayalı itirazın iptali davalarının bu özelliği gözden kaçırılarak ve davacının tespit raporuna dayanarak oluşturduğu takip talebinde faydalı masrafı hariç tuttuğu gözetilmeden, faydalı masrafların da ayrıca hükme bağlanması suretiyle HMK"nun 26"ncı maddesi hükmüne aykırı olarak talebin dışına çıkılarak hüküm tesisi de doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 günlük yasal süresi içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 27.09.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.