Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2021/2141 Esas 2022/4202 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada Kayseri 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 22.12.2020 tarih ve 2016/155 E. - 2020/744 K. sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, taraflar arasındaki bayilik ilişkisi kapsamında doğacak borçların teminatını oluşturmak üzere tarihi ve miktarı yazılı bulunmayan iki adet çekin davalıya teslim edildiğini daha sonra Rekabet Kurulu Kararı gereğince akdi ilişkinin sonlanarak müvekkilinin davalıya bir borcu bulunmadığı halde bedelsiz hale gelen çeklerin iade edilmediğini belirterek, Garanti Bankası Kayseri ... Şubesi'ne ait, keşidecisi Tase Mad. Yağ. Tic Akaryakıt End. Ltd. Şti., lehtarı BP Petrolleri A.Ş. olan,...nolu çek ile yine aynı bankaya ait keşidecisi ve lehtarı aynı olan 0522207 nolu çekler nedeniyle müvekkilinin davalıya borçlu bulunmadığının tespitine ve çeklerin iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davaya konu edilen iki adet çekin davacı tarafça borcuna karşılık verildiğini, akdi ilişkinin Rekabet Kurulu Kararı uyarınca yasal süresinden önce sona ermesi nedeniyle oluşan intifa bedeli alacağına dayalı olarak müvekkilince davacı aleyhine açılan alacak davasının da derdest bulunduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama ve tüm dosya kapsamına göre, bekletici mesele yapılmasına karar verilen Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2014/1107 Esas sayılı dosyasında 04/11/2019 tarihinde erken açılan davanın reddine karar verildiği ve bu kararın 27/10/2020 tarihinde kesinleştiği, davalı vekilince her ne kadar 22/12/2020 tarihli celsede müvekkili şirketin alacakları için yeniden dava açıldığı ve bu dosyanın bekletici mesele yapılması talep edilmiş ise de, davanın açıldığı andaki şartlara tabi olduğu ve davanın açıldığı andaki var olan dosyanın sonucunun beklendiği ve işbu dosyanın da kesinleştiği, yeni açıldığı bildirilen davanın işbu davadan sonra açıldığından beklenmesinin usul ekonomisi de gözetilerek davaya bir katkısı olmayacağı gerekçesiyle davanın kabulüne, Garanti Bankası Kayseri ... Şubesi'ne ait, keşidecisi Tase Mad. Yağ. Tic. Akaryakıt End. Ltd. Şti., lehtarı ...olan,...nolu çek ile yine aynı bankaya ait keşidecisi ve lehtarı aynı olan ...nolu çekler sebebiyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir.
Karara karşı, davalı vekili tarafından temyiz kanun yoluna başvurulmuştur.
Dava, İİK'nın 72. maddesine dayalı, taraflar arasındaki bayilik ilişkisi kapsamında teminat olarak verildiği iddia edilen iki adet çek nedeniyle açılan menfi tespit istemine ilişkindir. Menfi tespit davaları niteliği gereği nispi harca tabidir. Nispi harca tabi davalarda dava açılırken dava dilekçesinde dava değerinin bildirilmesi, dava dilekçesinde değer bildirilmemişse davacı tarafa dava değerinin açıklattırılması, bu değer üzerinden 1/4’ü oranında nisbi harç alınması 492 sayılı Harçlar Yasası’nın 28. maddesi gereği olup, dava ikamesi sırasında bu zorunluluğun yerine getirilmediği anlaşıldığından davacı vekiline dava değerini açıklaması ve açıklanan bu değer üzerinden 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 30. maddesi gereği süre verilerek eksik nispi peşin harcın tamamlattırılması ve bu suretle davaya devam edilmesi gerekirken yazılı şekilde maktu harç üzerinden davaya devamla karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Kabule göre de; taraflar arasındaki bayilik ilişkisinden kaynaklanan (Kapatılan) Yargıtay 19. Hukuk Dairesi’nin 24/12/2014 tarihli bozma ilamında bahsi geçen taraflar arasındaki bayilik alacağına dayalı açılan Kayseri 4.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2013/178 Esas sayılı dosyasında (Yeni esas Kayseri 1.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2014/1107 E.) davanın erken açılması nedeniyle reddine karar verilmişse de, aynı alacağa yönelik İstanbul 19. İcra Müdürlüğü’nün 2020/28181 Esas sayılı takip dosyası ile icra takibi başlatıldığı anlaşıldığından işbu takip dosyasının sonucu beklenilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, hükmün davalı yararına BOZULMASINA, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davalıya iadesine, 30/05/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.