Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2021/2107 Esas 2022/4851 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 11. HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında görülen davada Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi'nce bozmaya uyularak davanın kısmen kabulüne dair verilen 03.11.2020 tarih ve 2020/1311 E. - 2020/1372 K. sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi asıl davada davacı vekili ile asıl davada davalı ... Hizmetleri A.Ş vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Asıl ve birleşen davada davacı vekili, davacı ile davalı İzmir Gemi .. Ltd. Şti. arasında gemi sacı satın alım ilişkisi olduğunu, davacının davalı şirketten aldığı saclara avans olarak 19.09.2014 keşide tarihli 445.000,00 TL bedelli 17.10.2014 keşide tarihli 445.000,00 TL bedelli, 31.10.2014 keşide tarihli 445.000,00 TL, 07.11.2014 keşide tarihli 445.000,00 TL bedelli olmak üzere toplam 1.780.000,00 TL bedelli çekleri keşide ederek davalı şirkete teslim ettiğini ancak davalı şirketin teslim etmesi gereken sacları teslim etmediğini, vadesi gelen 19.09.2014 keşide tarihli 445.000,00 TL bedelli çekin karşılığını ödediğini, dava konusu çeklerden 07.11.2014 keşide tarihli olanın davalı şirket tarafından diğer davalı ... Hizmetleri A.Ş'ne temlik edildiğini, davalı çekler karşılığı mal
teslimi yapmadığından avans olarak verilen çeklerin bedelsiz kaldığını ileri sürerek, dava konusu çeklerden bedeli ödenen 19.09.2014 keşide tarihli 445.000,00 TL bedelli çek yönünden çek bedelinin davalı şirketten istirdadına, diğer üç adet çek yönünden davalı şirkete borçlu olmadığının tespitine, davalı ... Hizmetleri A.Ş' ne temlik edilen 07.11.2014 keşide tarihli çek yönünden ise Faktoring şirketine borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiş, birleşen davada ise; davalı İzmir Gemi .. Ltd. Şti' ne avans olarak verilen dört adet çekten davalı şirket tarafından 17.10.2014 ve 31.10.2014 keşide tarihli 445.000,00'er TL bedelli iki adet çeki de davalı ... Hizmetleri A.Ş'ne temlik ettiğini, çeklerin avans olarak verilip karşılığında mal teslimi yapılmadığından bedelsiz kaldığını ileri sürerek, bu iki çek yönünden her iki davalıya borçlu olmadıklarının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Asıl davada davalı ... Factoring A.Ş vekili, davaya konu 07.11.2014 keşide tarihli 445.000,00 TL bedelli çekin davalı İzmir Gemi .. Ltd. Şti.' nden sunulan e-faturalara istinaden temlik alındığını ve çek bedelinin davalı İzmir Gemi .. Ltd. Şti.'ne ödenmiş olduğunu, işlemlerin 6361 sayılı Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu'na uygun yapıldığını, bu kanunun 9/3.maddesine göre, kambiyo senedinin ciro yoluyla devri halinde kambiyo senedinden dolayı kendisine başvurulan kişinin düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasındaki doğrudan doğruya varolan ilişkiye dayanan defileri faktoring şirketine karşı ileri süremeyeceğini savunarak davanın reddini ve %20 oranında icra inkar tazminatına hükmedilmesini istemiştir.
Asıl ve birleşen davada davalı İzmir Gemi .. Ltd. Şti vekili, davacı ile aralarındaki ticari satım sözleşmesinin ayakta olduğunu, davacının sözleşmeden dönmediğini, davalının çekler karşılığında mal teslim edeceği bir günün kararlaştırılmadığını, sözleşmeden dönülmeden tarafların daha önce ifa ettikleri edimleri geri isteyemeyeceklerini, çekin kayıtsız şartsız belli bir miktarın ödenmesine öngören havale olup ödeme vasıtası olduğunu, davacının çeklerin avans olarak verildiği iddiasının yerinde olmadığını bu konuda ispat yükünün davacıya ait olduğunu savunarak, davanın reddini istemiş, birleşen dava yönünden de derdestlik itirazında bulunarak davanın reddini istemiştir.
Birleşen davada davalı ... Hizmetleri A.Ş vekili davanın reddini istemiştir.
Birleşen davada davacı vekili 06.01.2017 tarihli dilekçesiyle birleşen dosyada davalı ... Hizmetleri A.Ş' ne karşı açmış olduğu davadan feragat etmiştir.
İlk derece mahkemesi, iddia, savunma, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre, birleşen davada davalı ... Hizmetleri A.Ş'ne karşı açılan davanın feragat sebebiyle reddine, davalı İzmir Gemi .. Ltd. Şti.'nin defter kayıtlarını ibrazdan kaçındığı, usulüne uygun tutulan davacı defter ve kayıtlarına göre, davaya konu dört adet çekin davacı tarafından davalı İzmir Gemi .. Ltd. Şti.' ne avans olarak verildiği, karşılığında davalı İzmir Gemi .. Ltd. Şti.'nin 269.700 kg.'lık gemi sacı ile 337.230,00 TL' lik banka havalesi gönderdiği, gönderilen gemi sacının KDV dahil 280.218,30 TL olduğu bu durumda banka havalesi ile birlikte davalının 617.417,43 TL bedelli mal teslimini yaptığı bu bedelin dava konusu çeklerin toplam bedeli 1.780.000,00 TL' den mahsup edildiğinde davacının davalı İzmir Gemi .. Ltd. Şti.'ne 1.762.582,57 TL borçlu olmadığı, davacının asıl davada istirdat talebine konu 19.09.2017 keşide tarihli 445.000,00 TL bedelli çek yönünden davalının davacıya 617.417,43 TL değerinde mal teslimi yaptığı gerekçesiyle, asıl davada istirdat talebinin reddine, asıl davaya konu 07.11.2014 keşide tarihli 445.000,00 TL bedelli çekin davalı şirket tarafından Doğa Faktoring Hizmetleri A.Ş'ne temlik olunduğu ve davacının Doğa Faktoring Hizmetleri A.Ş'ne bu çeke karşılık 618.775,00 TL ödemek zorunda kaldığı ancak Doğa Faktoring Hizmetleri A.Ş'ne temlik edilen çek yönünden temlik dayanağı faturaya dayalı malların davacıya teslim edilmediği ve çekin bedelsiz kaldığı, 6361 sayılı Yasa'nın 9/2, TTK'nın 687/2.maddeleri birlikte değerlendirildiğinde kambiyo senedi tarafları arasındaki defilerin faktoring şirketine karşı da ileri sürülebileceği gerekçesiyle menfi tespit davası açıldıktan sonra bedeli Doğa Faktoring Hizmetleri A.Ş'ne ödendiği anlaşılan 07.11.2014 keşide tarihli çek yönünden davalı ... Hizmetleri A.Ş'ne açılan istirdat davasının kabulüne, davacının birleşen davaya konu çeklerden dolayı aynı zamanda asıl davada davalı İzmir Gemi .. Ltd. Şti.'ne karşı menfi tespit ve istirdat davası açmış olduğundan davalı İzmir Gemi .. Ltd. Şti'ne yönelik birleşen davanın derdestlikten dolayı dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
İstinaf Mahkemesince iddia, savunma, uyulan bozma ilamı ve tüm dosya kapsamına göre, asıl dava yönünden davalı ... Hizmetleri A.Ş tarafından davacı aleyhine Aliağa İcra Müdürlüğü'nün 2015/8380 esas sayılı dosyasında, takibe ve davaya konu çeklerden 07.11.2014 keşide tarihli 6874680 seri nolu 445.000,00 TL bedelli çeke istinaden borçlular Özhan Haddecilik... A. Ş., Adem Sorgulu, İzmir Gemi Geri dönüşüm.... Ltd. Şti. aleyhine 11.11.2015 tarihinde kambiyo senetlerine mahsus takip başlatıldığı, davanın açılmasıyla 10.10.2014 tarihinde İİK'nın 72/2. maddesince çekler yönünden ödeme yasağı konulduğu, 04.12.2015 tarihinde ise takibe konu edilen bu çek yönünden İİK'nın 72/3 maddesince icra dosyasındaki paranın alacaklıya ödenmemesi yönünde tedbir konulduğu, 01/09/2016 tarihinde tedbirin kaldırıldığı, icra dosyasının ise borcun haricen Adem Sorgulu tarafından ödenmesi nedeni ile 08.11.2016 tarihinde işlemden kaldırıldığı, bu durumda davalı ... Hizmetleri A.Ş'nin tedbir nedeni ile alacağına geç kavuştuğu nazara alınarak İİK'nın 72/4 maddesi gereğince takip konusu 445.000,00 TL'lik çekin %20'si oranında 89.000,00 TL kötü niyet tazminatının davacıdan tahsili ile davalı ... Hizmetleri A.Ş'ne verilmesine karar vermek gerektiği, birleşen dava yönünden ise karar aleyhine temyiz yoluna gidilmediğinden, birleşen dava hakkındaki daha önce verilen karar kesinleşmiş olduğundan, birleşen dava hakkında yeniden hüküm kurulmasına yer olmadığına karar vermek gerektiği gerekçesiyle asıl davada davalı ... Hizmetleri A.Ş vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b-2 maddesince kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına asıl davanın kısmen kabulüne, davacının dava konusu çeklerden dolayı davalı İzmir Gemi Geri Dönüşüm Ltd. Şti'ne 1.162.582,57 TL borçlu olmadığının tespitine, davacının davalı ... Hizmetleri A.Ş.'ne açmış olduğu menfi tespit ve istirdat davasının reddine, İİK'nun 72/4. maddesi uyarınca asıl alacak üzerinden %20 oranında hesaplanan 89.000,00 TL tazminatın asıl davada davacıdan alınarak davalı ...Ş'ye verilmesine, karar verilmiştir.
Karar, asıl davada davacı vekili ile asıl davada davalı ... Hizmetleri A.Ş vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyadaki yazılara, Bölge Adliye Mahkemesince HMK'nın 373/3. maddesi uyarınca uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, asıl davada davacı vekili ile asıl davada davalı ... Hizmetleri A.Ş vekilinin bütün temyiz itirazları yerinde değildir.
SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle, asıl davada davacı vekili ile asıl davada davalı ... Hizmetleri A.Ş vekilinin temyiz isteminin reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın HMK'nın 370/1. maddesi uyarınca ONANMASINA, HMK'nın 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı bakiye 26,30 TL temyiz ilam harcının temyiz eden asıl davada davacı Özhan Haddecilik San. ve Tic. A.Ş.'den alınmasına, aşağıda yazılı bakiye 26,30 TL temyiz ilam harcının temyiz eden asıl davada davalı ... Hiz. A.Ş.'den alınmasına, 14/06/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.