Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2022/5207 Esas 2022/6000 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Taraflar arasında görülen davada, davadan feragat beyanı olmadığı halde, mahkemece davadan vazgeçildiği gerekçesiyle dosyanın yeniden temyiz incelemesine tabi tutulması talebi ile başvurulmuştur. Daire, HMK'da \"davayı geri bırakma\" ile \"feragat” haline ilişkin açık hüküm bulunmasına rağmen, \"vazgeçme\" hususunda herhangi bir düzenleme bulunmadığını belirtmiştir. Ancak, \"vazgeçme\" kelimesinin daha çok \"feragat\" manasında kullanıldığı ve kanun koyucunun HMK. 307’de düzenlenen \"feragat\" müessesini \"vazgeçme\" olarak tarif ettiği sonucuna varılmıştır. Bu nedenle, dosya tetkiksiz iade edilmiştir. Kanun maddeleri: HMK madde 196, HMK madde 213(3), HMK madde 307(1).

MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada davadan feragate yönelik ek karar verilmek üzere tetkiksiz iadesine dair karar verilen Dairemizin 07.03.2022 tarih 2021/62 E. 2022/1552 K. sayılı ilamı ve bu ilamın eki niteliğinde olan 09.05.2022 tarih 2022/2704 E. 2022/3616 K. sayılı ilamına ilişkin olarak mahkemece davacının davadan feragat beyanının bulunmadığı, davadan vazgeçildiğini, vazgeçmenin HMK’nun 123. maddesi kapsamında davanın geri alınması olarak değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle dosyanın yeniden temyiz incelemesine tabi tutulması talebinin mahkemesince bildirilmesi üzerine dosya resen ele alındı, işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Dairemizin 07.03.2022 tarih 2021/62 E. 2022/1552 K.sayılı ilamı ve bu ilamın eki niteliğinde olan 09.05.2022 tarih 2022/2704 E. 2022/3616 K. sayılı ilamı ile davadan feragat nedeniyle dosyanın temyiz incelemesi yapılmaksızın feragata ilişkin ek karar verilmek üzere mahkemesine tetkiksiz iadesine karar verilmiştir. Mahkemece davacının davadan feragat beyanının bulunmadığını, davacı vekilinin davadan vazgeçme beyanının bulunduğunu, bunun davanın geri alınması olarak değerlendirilmesi gerektiğini, geri almanın da ancak davalının açık rızası ile yapılabileceğini, dosya kapsamında davalının açık rızasının bulunmadığı anlaşıldığından dosyanın temyiz incelemesinin yapılması için noksan ikmali şeklinde Dairemize gönderildiği görülmektedir.
Öncelikle mahkemece uyuşmazlık konusu edilen “vazgeçme” kavramından ne anlaşılması gerektiğinin saptanması gereklidir.
6100 sayılı HMK’da “davayı geri bırakma” ile “feragat’ haline ilişkin açık hüküm bulunmasına rağmen “vazgeçme” hususunda herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Vazgeçme beyanının huzurda yapılması halinde; davacının gerçek iradesinin ortaya çıkarılması yönünde ek izahat istenmesi mümkündür. Ancak bu beyanın duruşma haricinde sunulan dilekçeyle dile getirilmesi halinde, hakimin nasıl bir yöntem izleyeceği ile ilgili tereddütlerin aşılması gerekmektedir.
Teorik tartışmalar bir yana, kavramın hangi manada kullanıldığına dair HMK metni üzerinden kavram taraması yaptığımızda “vazgeçme” kelimesinin üç ayrı maddede yer aldığını görülmektedir.
Delilden vazgeçme
MADDE 196- (1) Delil gösteren taraf, karşı tarafın açık izni olmadıkça, o delile dayanmaktan "vazgeçemez."
MADDE 213- …
(3) Bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmesinden önce, tarafların sahteliğe ilişkin iddialarından "vazgeçmeleri" hâlinde, hâkim, tazminattan indirim yapabileceği gibi tazminata hükmetmeyebilir.
Davadan feragat
MADDE 307- (1) Feragat, davacının, talep sonucundan kısmen veya tamamen "vazgeçmesidir."
Bu üç madde metni bir bütün halinde değerlendirildiğinde “vazgeçme” kelimesinin daha çok “feragat” manasında zikredildiği anlaşılmaktadır. Hatta kanun koyucu HMK. 307’ de düzenlenen “feragat” müessesini tarif ederken açıkça “vazgeçme” olarak tarif ettiği görülmektedir.
“Vazgeçme” kavramının hukuk dilindeki karşılığı yanında ikinci bilimsel kaynak olan Türk Dil Kurumu sözlüğünde Arapça kökenli “feragat” için; “hakkından kendi isteğiyle vazgeçme” şeklinde açıklama yer alırken, “vazgeçme” kelimesi için de: “kendi hakkı saydığı bir şeyi artık istemez olmak” açıklamasına yer verildiği görülmektedir.
Tüm bu sayılan gerekçeler doğrultusunda önüne “şimdilik” eki almadığı müddetçe “davadan vazgeçme” kavramının feragat şeklinde anlaşılması isabetli olacağından ve Dairemizce verilen karar da bu yönde olduğundan dolayı, anılan karar doğrultusunda işlem yapılması gerektiği gözetilerek, mahkemece yeniden temyiz incelemesi yapılabilmesi için noksan ikmali şeklinde gönderilen dosyanın esasının bu şekilde kapatılmasına, dosyanın tetkiksiz iadesine karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle mahkemece temyiz incelemesi yapılması için noksan ikmali şeklinde gönderilen dosyanın esasının kapatılmasına, dosyanın TETKİKSİZ İADESİNE, 19/09/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.