Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2021/21896 Esas 2022/8016 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi

Davacılar ..., ..., ..., ..., ... ve ... vekili Av. ... tarafından, davalılar .....Petrol Ürünleri Taş. Ve Tur. San. Tic. Ltd. Şti, .... Gaz A.Ş. ve ... aleyhine 28/05/2018 gününde verilen dilekçe ile trafik kazası sonucu ölüm ve cismani zarar nedeniyle tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 13/12/2018 günlü karara karşı davalılar ..... Petrol Ürünleri Taş. ve Tur. San. Tic. Ltd. Şti. vekili ve ... Gaz A.Ş. vekilinin istinaf başvurusu üzerine yapılan incelemede; davalı ..... Petrol Ürünleri Taş. Ve Tur. San. Tic. Ltd. Şti.’nin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalılardan ... Gaz A.Ş. vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın kısmen kabulü ile davanın davalılardan ... Gaz A.Ş. yönünden davanın reddine, diğer davalılar yönünden davalılardan kısmen kabulüne dair verilen 22/06/2021 günlü Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi kararının Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili Av. ... ve davalı ... vekili Av. ... tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.

KARAR

Davacılar vekili; 16/04/2016 tarihinde davalılardan ...'in sevk ve idaresinde bulunan davalılardan ...nin maliki olduğu, .... plakalı çekici ve çekiciye bağlı davalılardan ...nin maliki olduğu ..... plakalı yarı römork ile ...ye ait taşıma işininin yapıldığı sırada davacıların miras bırakanı .....'a çarparak ölümüne neden olduğunu, miras bırakanın olay tarihinde 58 yaşında olup annesi, eşi ve kızına destek olduğunu belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, davacılardan eş ... için 100,00 TL, anne ... için 100,00 TL, kızı ... için 100,00 TL maddi ve her bir davacı için 75.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Davalı ... vekili; kazanın meydana gelmesinde Karayolları Genel Müdürlüğü ve Kaynaşlı Belediyesi'nin kusuru bulunduğunu belirterek, davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ...vekili; kazanın meydana gelmesinde Karayolları Genel Müdürlüğü ve Kaynaşlı Belediyesi'nin kusuru bulunduğunu belirterek, davanın reddini savunmuştur.
Davalı ...vekili; kazanın meydana gelmesinde Karayolları Genel Müdürlüğü ve Kaynaşlı Belediyesi'nin kusurunun bulunduğunu, taşımacılık sözleşmesi uyarınca nakliye hizmeti almakta olduğunu, taşıma işinde kullanılan dorse ve tanker kısmının kendilerine, mütevveffaya çarpan kısım olan çekicinin ise davalı diğer şirkete ait olduğunu, bu nedenle kendilerine husumet yöneltilemeyeceğini, diğer davalı şirketin sürücülerine gerekli eğitimin verildiğini, kusurlarının bulunmadığını belirterek, davanın reddini savunmuştur.
İlk derece mahkemesince, ... (.... T.C. kimlik numaralı) ve ...'un maddi tazminat davasının kabulüne, davacı ...'un (..... T.C. kimlik nolu) maddi tazminat davasının reddine, davacıların manevi tazminat davasının kısmen kabulü ile davalılardan müştereken müteselsilen tahsiline karar verilmiş; hükme karşı davalılar ...vekili ve Davalı ...vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuş, Bölge Adliye Mahkemesince davalı ... Petr. Ürn. Taş. ve Tur. San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş; davalı ...Ş. vekilinin istinaf başvurusunun ise davalı vekilinin geçerli vekâletnamesinin bulunmadığı gerekçesiyle reddine karar verilmiş, anılan kararın davalı ...vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dairemizin 01/03/2021 tarih, 2019/3472 esas ve 2021/909 karar sayılı ilamı ile "Temyiz eden davalı ...Ş. vekilinin vekaletnamesinin dosyada bulunmadığı gerekçesiyle istinaf mahkemesince dosyanın geri çevrildiği, muhtıra üzerine adı geçen davalı vekilinin 08/07/2019 tarihli havale ile söz konusu vekaletnameyi dosyaya sunmuş olduğunun anlaşılmış olmasına göre, hükmün esasının incelenmesi için Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına" karar verilmiş, bozma ilamına uyularak yapılan istinaf incelemesi sonucu Bölge Adliye Mahkemesince; davalı ... Petr. Ürn. Taş. ve Tur. San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine; davalı ...Ş. vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, davacıların davasının kısmen kabulü ile davalılardan ... Gaz A.Ş. yönünden davanın reddine, davacılardan ... ( T.C. kimlik numaralı) ve davacı ...'un maddi tazminat davasının davalılardan ... Petrol Ürünleri Taş. ve Tur. San. Tic. Ltd. Şirketi ve ... yönünden kabulüne, davacılardan ...'un (... T.C. kimlik nolu) maddi tazminat davasının reddine, davacıların manevi tazminat taleplerinin davalılar ... Petrol Ürünleri Taş. ve Tur. San. Tic. Ltd. Şirketi ve ... yönünden kısmen kabulüne karar verilmiş; anılan karar davacılar vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle HMK 355. maddesindeki kamu düzenine aykırılık halleri resen gözetilmek üzere istinaf incelemesinin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı kuralına uygun biçimde inceleme yapılıp karar verilmiş olmasına, dava şartları, delillerin toplanması ve hukukun uygulanması bakımından da hükmün bozulmasını gerektirir
bir neden bulunmamasına göre davalı ... vekilinin tüm, davacılar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.
2-Davacıların diğer temyiz itirazlarına gelince;
Dava, trafik kazası sonucu ölüm nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 85. maddesinde işleten ve araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibinin hukuki sorumluluğu düzenlenmiş olup; buna göre; "Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar." Motorlu araçların işletilme tehlikesine karşı, zarar gören üçüncü şahısları, korumak amacıyla getirilmiş olan bu düzenleme ile öngörülen sorumluluğunun bir kusur sorumluluğu olmayıp, sebep sorumluluğu olduğu; böylece araç işletenin sorumluluğunun sebep sorumluluğunun ikinci türü olan tehlike sorumluluğuna ilişkin bulunduğu, öğretide ve yargısal içtihatlarla kabul edilmektedir (Eren Fikret, Borçlar Hukuku, 9. B, s. 631 vd.; Kılıçoğlu Ahmet, Borçlar Hukuku, 10. B., s. 264 vd.).
Kanun'un 3. maddesinde işleten kavramı "Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır." şeklinde tanımlanmıştır. Şu halde bir motorlu aracın işletilmesi birinin ölümüne veya yaralanmasına neden olmuşsa işleten kişi doğan zarardan sorumlu tutulacaktır. Araç sahibi aracın sebep olduğu zararın doğduğu zaman aracın sevk ve idaresinde söz hakkına sahip, ondan yararlanan ve giderlerine katlanan kişi ise, artık onun işleten sayılmasında tereddüt yoktur. ( Kılıçoğlu Ahmet, Borçlar Hukuku, 10. B., s. 264 vd)
Yine aynı kanunun 102. maddesinde: "Bir römorkun veya yarı römorkun veya çekilen bir aracın sebep olduğu zarardan dolayı, çekicinin işleteni, motorlu aracı işletenin sorumluluğuna ilişkin hükümlere göre sorumlu tutulur. Çekilen araçla ilgili olarak sorumluluk genel hükümlere tabidir. " düzenlemesi mevcuttur.
Dava konusu olayda, Bölge Adliye Mahkemesi kararında da değinildiği üzere, kazaya davalılardan ...nin maliki olduğu, ..... plakalı çekicinin neden olduğu anlaşılmaktadır. Bölge Adliye Mahkemesince; yarı römorkun sorumluluğu genel hükümlere tabi olup yarı römorktan kaynaklanan bir kusur bulunmadığı gerekçesiyle davanın ... Gaz A. Ş. yönünden reddine karar verilmişse de; kazaya neden olduğu belirlenen ve aracın diğer davalı ... Petrol Ürünleri Taş. ve Tur. San. Tic. Ltd. adına kayıtlı olan ..... plakalı çekici kısmında "the ... ..." ve "..." logolarının bulunduğu, davalı ...'in kolluk ifadesinde davalı ... A. Ş.'nin çalışanı olduğunu beyan ettiği, yine araçta davalı ...ye ait sıvıgaz taşındığı gözetildiğinde, davalı ...nin işleten sıfatını haiz olduğunun kabulü gerekir. Şu halde istinaf mahkemesince davalı ...Ş. yönünden de davanın kabulü gerekirken davanın bu davalı yönünden reddine karar verilmiş olması doğru olmayıp, bu husus davacılar yararına bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin tüm, davacılar vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının davacılar yararına BOZULMASINA, dosyanın HMK’nın 373/2.maddesi gereğince Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesine gönderilmesine ve aşağıda dökümü yazılı 4.366,00 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı ...'den alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılara geri verilmesine 01/06/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.