Esas No: 2011/3862
Karar No: 2011/5185
Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2011/3862 Esas 2011/5185 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : MANİSA 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 22/12/2010
NUMARASI : 2008/209-2010/354
Taraflar arasında görülen davada;
Davacılar, babaları R.. K..."nın akli melekelerinin tam olmadığından vesayet altına alınması istemiyle açılan davanın derdest olduğu sırada mahkemece verilen tedbir kararının tapuya eksik bildirilmesi neticesinde murisin 2. eşi olan dava dışı M... K..."nın murise ait 3142 parsel sayılı taşınmazı mal kaçırmak amacıyla dava dışı O..."a bu şahsında davalı H..."ye satış suretiyle devrini sağladığını ileri sürerek, tapu kaydının iptali ile R... K... adına tescili isteminde bulunmuşlardır.
Davalı, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davalının kötü niyetli olduğunun ispat edilemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Karar, tereke temsilcisi tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü.
Dava, ehliyetsizlik hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil isteklerine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; çekişme konusu 3142 parsel sayılı taşınmazın Remzi Kaşıkçı tarafından 13.11.2007 tarihli akitle dava dışı O... K..."a, bu şahsında 05.12.2007 tarihinde davalı Hatice"ye satış suretiyle devrettiği anlaşılmaktadır.
Her nekadar, dava açıldığı tarih itibariyla R... sağ olduğundan dava şartı yok ise de, R... yargılama aşamasında 30.8.2009 tarihinde vefat etmiş olup, dava atanan tereke temsilcisi huzuru ile görülmekle dava şartının sonradan gerçekleştiği görülmektedir.
Bilindiği üzere; hukukumuzda, diğer çağdaş hukuk sistemlerinde olduğu gibi kişilerin huzur ve güven içerisinde alış verişte bulunmaları satın aldıkları şeylerin ilerde kendilerinden alınabileceği endişelerini taşımamaları,dolayısıyla toplum düzenini sağlamak düşüncesiyle,alan kişinin iyi niyetinin korunması ilkesi kabul edilmiştir. Bu amaçla Medeni Kanunun 2.maddesinin genel hükmü yanında menkul mallarda 988 ve 989, tapulu taşınmazların el değiştirmesinde ise 1023.maddesinin özel hükümleri getirilmiştir. Öte yandan bir devleti oluşturan unsurlardan biri insan unsuru ise bunun kadar önemli olan ötekisi topraktır İşte bu nedenle Devlet, nüfus sicilleri gibi tapu sicillerinin de tutulmasını üstlenmiş,bunların aleniliğini (herkese açık olmasını) sağlamış,iyi ve doğru tutulmamasından doğan sorumluluğu kabul etmiş,değinilen tüm bu sebeplerin doğal sonucu olarakta tapuya itimat edip, taşınmaz mal edinen kişinin iyiniyetini korumak zorunluluğunu duymuştur.Belirtilen ilke M.K.nun 1023.maddesinde aynen "tapu kütüğündeki sicile iyi niyetle dayanarak mülkiyet veya başka bir ayni hak kazanan 3 ncü kişinin bu kazanımı korunur" şeklinde yer almış, aynı ilke tamamlayıcı madde niteliğindeki 1024.maddenin 1.fıkrasına göre "Bir ayni hak yolsuz olarak tesçil edilmiş ise bunu bilen veya bilmesi gereken 3 ncü kişi bu tesçile dayanamaz" biçiminde öngörülmüştür.
Ne varki; tapulu taşınmazların intikallerinde, huzur ve güveni koruma, toplum düzenini sağlama uğruna, tapu kaydında ismi geçmeyen ama asıl malik olanın hakkı feda edildiğinden iktisapta bulunan kişinin,iyi niyetli olup olmadığının tam olarak tespiti büyük önem taşımaktadır.Gerçekten bir yanda tapu sicilinin doğruluğuna inanarak iktisapta bulunduğunu ileri süren kimse diğer yanda ise kendisi için maddi,hatta bazı hallerde manevi büyük değer taşıyan ayni hakkını yitirme tehlikesi ile karşı karşıya kalan önceki malik bulunmaktadır.Bu nedenle yüzeysel ve şekilci bir araştırma ve yaklaşımın büyük mağduriyetlere yol açacağı,kişilerin Devlete ve adalete olan güven ve saygısını sarsacağı ve yasa koyucunun amacının ilk bakışta,şeklen iyi niyetli gözükeni değil,gerçekten iyiniyetli olan kişiyi korumak olduğu hususlarının daima göz önünde tutulması,bu yönde tüm delillerin toplanıp derinliğine irdelenmesi ve değerlendirilmesi gerekmektedir. Nitekim bu görüşten hareketle "kötü niyet iddiasının def"i değil itiraz olduğu,iddia ve müdafaanın genişletilmesi yasağına tabii olmaksızın her zaman ileri sürülebileceği ve mahkemece kendiliğin den (resen) nazara alınacağı ilkeleri 8.ll.l99l tarih l990/4 esas l99l/3 sayılı İnançları Birleştirme Kararında kabul edilmiş, bilimsel görüşlerde aynı doğrultuda gelişmiştir.
Somut olaya gelince; miras bırakan R..."nin çekişme konusu taşınmazı dava dışı O..."a temlik ettiği 13.11.2007 tarihinde hukuki ehliyete haiz olmadığı Adli Tıp Kurumu raporu ile sabit olup ehliyetsiz kişinin yaptığı tasarrufun geçerlilik taşımayacağı, bu işleme hukuki sonuç bağlanamayacağı kuşkusuzdur. Ancak, son kayıt maliki davalı H... ikinci el konumunda olup, iyiniyet savunmasında bulunmuştur. Ne varki, bu hususta yukarıda belirtilen ilkeler doğrultusunda yeterli bir araştırma yapılmış değildir.
Hal böyle olunca, davalı H.."nin iyiniyetli olup olmadığı yönünde taraf delilleri toplanarak inceleme ve araştırma yapılması sonucuna göre bir hüküm kurulması gerekirken, noksan soruşturma ile yetinilerek yazılı olduğu üzere karar verilmiş olması doğru değildir. Tereke temsilcisinin bu yöne değinen temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile hükmün açıklanan nedenlerden ötürü HUMK."nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 02.5.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.