Danıştay 8. Daire 2018/1066 Esas 2022/898 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Muğla ilindeki Hazineye ait bir taşınmazın doğrudan satışı için yapılan başvurunun reddedilmesi ve bu kararın iptali için açılan davada, İdare Mahkemesi taşınmazların Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın yazısı uyarınca satışının mümkün olmadığı gerekçesiyle reddedilmesinin hukuka aykırı olduğuna karar verdi. Ancak, bu karar doğrudan hak sahibi olma hakkı sağlamadığı için davacının kanunda aranan şartları sağlaması gerekiyor. Temyiz istemi reddedildi ve Bölge İdare Mahkemesi kararı onandı. Kanun maddeleri ise şu şekildedir: 6292 Sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi ile Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanunun 6.maddesi.

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/1066
Karar No : 2022/898

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … - …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacının zilyetliğinde bulunan mülkiyeti Hazineye ait, Muğla İli, … İlçesi, … Köyü, … ada, … parsel sayılı 391,01 m²'lik taşınmazın, 6292 sayılı Yasa uyarınca doğrudan satışı için yaptığı başvurunun reddine ilişkin … günlü ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; Kültür ve Turizm Bakanlığı, Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı yazısında dava konusu … ada, … parsel sayılı taşınmazın "turizm amaçlı değerlendirilmesinin düşünüldüğü", bakanlıkça hak sahiplerine satışının uygun görülmediği, davalı idarenin söz konusu taşınmazın tahsis işlemleri tamamlanmadığından bahisle 6292 sayılı Yasa'nın 6.maddesinin 12.fıkrasında sayılan taşınmazlar kapsamında değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle davacının zilyetliğinde bulunan taşınmazın doğrudan satışının yapılması isteminin reddedildiği, dava dışı Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan dava konusu taşınmazın satışında sakınca bulunup bulunmadığı ve turizm amaçlı tahsis işlemi olup olmadığının 16/11/2016 tarihli ara kararı ile sorulması üzerine, Bakanlık tarafından verilen … gün ve … sayılı cevap yazısında; dava konusu taşınmazın da içinde bulunduğu "Muğla Milas Çam Limanı Turizm Merkezi" kapsamında kalan alanlarda planlama çalışmalarının henüz tamamlanmaması nedeniyle yöre halkının bu durumdan oluşan mağduriyetinin giderilmesi ve aynı sebeple turizm amaçlı tahsis edilememesi ve mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından onaylanan Yenihisar (Didim)-Güllük-Akbük Çevre Düzeni Planı Plan Değişikliği'nde mevcut plan kararında turizm kullanımında kalan alanların ise yeterli büyüklükte turizm tesisi yapılabilecek ve bir bütün olarak değerlendirilemeyecek konumda olmaları nedeniyle hak sahiplerine tamamının satışının yapılmasında sakınca bulunmadığının bildirildiği, bu nedenle dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacının doğrudan satışının yapılmasını istediği taşınmazın da içinde bulunduğu 208 taşınmazın, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Yatırım İşletmeler Genel Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı sayılı yazısı ile turizm amaçlı değerlendirilmek üzere satışının uygun görülmemesi nedeniyle 6292 sayılı Yasanın 6.maddesinin 12.fıkrasında sayılan taşınmazlardan olduğu, bu nedenle satışının yapılmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
İLGİLİ MEVZUAT:
6292 Sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi ile Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanunun "Hak sahibi, başvuru ve doğrudan satış" başlıklı 6. maddesinin 1. fıkrasında, "2/B alanlarında bulunan taşınmazlar hakkında bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce düzenlenen güncelleme listelerine veya kadastro tutanaklarına ya da kesinleşmiş mahkeme kararlarına göre oluşturulan tapu kütüklerinin beyanlar hanesine göre; bu taşınmazların 31/12/2011 tarihinden önce kullanıcısı ve/veya üzerindeki muhdesatın sahibi olarak gösterilen kişilerden bu taşınmazları satın almak için süresi içerisinde idareye başvuran ve idarece tespit edilen satış bedelini itiraz ve dava konusu etmeksizin kabul edenler bu Kanuna göre hak sahibi sayılır." hükmü, 2. fıkrasında, "2/B alanlarında bulunan taşınmazlar hakkında bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra düzenlenecek güncelleme listelerine veya kadastro tutanaklarına ya da kesinleşmiş mahkeme kararlarına göre oluşturulacak tapu kütüklerinin beyanlar hanesine göre; bu taşınmazların 31/12/2011 tarihinden önce kullanıcısı ve/veya üzerindeki muhdesatın sahibi olarak gösterilecek kişilerden bu taşınmazları satın almak için süresi içerisinde idareye başvuran ve idarece tespit edilen satış bedelini itiraz ve dava konusu etmeksizin kabul edenler de hak sahibi sayılır." hükmü, 3. fıkrasında, "Hak sahiplerinden birinci fıkra kapsamında olanlar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde, ikinci fıkra kapsamında olanlar ise, güncelleme listelerinin tescil edildiği veya kadastro tutanaklarının kesinleştiği tariht en itibaren sekiz ay içinde idareye başvurarak, bu taşınmazların bedeli karşılığında kendilerine doğrudan satılmasını isteyebilirler." hükmü,
12. fıkrasında ise, "Bu maddeye göre hak sahiplerine doğrudan satılması gereken taşınmazlardan ağaçlandırılmak üzere Orman Genel Müdürlüğüne tahsis edilen, kamu hizmetlerine ayrılan veya bu amaçla kullanılan ya da Maliye Bakanlığınca belirlenen taşınmazlar ile ilgili idarelerce bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç üç ay içerisinde idareye bildirilmesi şartıyla özel kanunlar gereğince değerlendirilmesi gerekenler ile içme ve kullanma suyu havzalarında maksimum su seviyesinden itibaren üç yüz metrelik bant içerisinde kalan yerler hak sahiplerine satılmaz. Bu taşınmazların yerine istenilmesi hâlinde hak sahiplerine, hak sahibi oldukları taşınmazın rayiç değerine eşdeğer öncelikle aynı il sınırları içerisinde bulunan 2/B alanlarındaki taşınmaz, bu maddenin dördüncü fıkrasına göre hesaplanacak satış bedeli karşılığında doğrudan satılabilir." hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Muğla İli, … İlçesi, … Köyü'nde davacı zilyetliğinde bulunan mülkiyeti Hazineye ait … ada, … parsel sayılı 391,01 m²'lik taşınmazın 6292 sayılı Kanun uyarınca doğrudan satışının yapılması istemiyle yapılan başvurunun, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı yazısı uyarınca taşınmazların satışının uygun görülmemesi nedeniyle 6292 sayılı Kanunun 6. maddesinin 12. fıkrası uyarınca taşınmazın satışınının mümkün olmadığı gerekçesiyle reddedilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı sayılı kararında; Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın … tarih ve … sayılı yazılarına istinaden dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline hükmedilmiş ise de, davacının söz konusu taşınmazı satın alabilmesi için aynı Kanunun 6. maddesinde aranılan şartları sağlaması gerektiğinde duraksama bulunmamaktadır.
Bu nedenle, bakılmakta olan davada verilen iptal kararı, davacının doğrudan hak sahibi olmasını sağlamayacağından, davacının 6292 sayılı Kanunun 6. maddesindeki şartları sağlayıp sağlamadığının davalı idarece tespit edilmesi gerekmektedir.
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmediğinden, temyiz isteminin reddi ile anılan kararın yukarıda yer verilen açıklama ile onanması gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 16/02/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.