Yargıtay 7. Ceza Dairesi 2022/7236 Esas 2022/15233 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Mahkeme, bir derneğe 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 32/d maddesine aykırılıktan dolayı idari para cezası verilmesine dair karara yapılan başvurunun reddedilmesine karşı açılan davada, idare tarafından eksikliklerin giderilmesi için belirtilen sürenin verilmediğini ve alındı belgelerinde T.C. kimlik numaralarının ve vergi numaralarının yer almamasının yaptırımına ilişkin düzenlemenin bulunmadığı gerekçeleriyle kararı bozdu. 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 17. maddesinde yer alan \"Derneklerin ... ve işlemlerinde, bu Kanun ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu ile bunlara dayanılarak çıkarılan yönetmeliklerin hükümlerine aykırılık tespit edilmesi halinde, konusu suç teşkil etmeyen hata ve noksanlıkların mülkî idare amirinin yazılı istemi üzerine, ilgili dernek tarafından otuz gün içerisinde giderilmesi zorunludur.\" şeklindeki düzenleme uyarınca, eksiklikler bakımından ilgili derneğe hata ve noksanlıkların giderilmesi için belirtilen süre verilmesine rağmen hata ve eksikliğin giderilmemesi halinde idari yaptırım kararı verilebileceği, 5253 sayılı Kanunun 32/d maddesinde ise, dernek yöneticilerine ve defterleri tutmakla sorumlu kişilere alındı belgelerinin usulüne uygun tutulmaması halinde beşyüz Türk Lirası idarî para cezası verilebileceği belirtilmiştir. Dernekler Yönetmeliğinin 45. maddesinde ise, alındı belgelerinin T.C. kimlik numaralarının ve vergi numaralarının yer almasına ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır.

5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 32/d maddesine aykırılık eyleminden dolayı kabahatli ... hakkında 1.586,19 Türk Lirası idari para cezası uygulanmasına dair ... Kaymakamlığı'nın 06/03/2020 tarihli ve 63031034-450-E.1004 sayılı idarî para cezası kararına yönelik başvurunun reddine ilişkin ... 2. Sulh Ceza Hâkimliği'nin 22/07/2020 tarihli ve 2020/1476 değişik ... sayılı kararı aleyhine Yüksek Adalet Bakanlığı'ndan verilen 12/06/2022 tarihli kanun yararına bozma istemini içeren dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 07.07.2022 tarihli ve KYB. 2022-88935 sayılı ihbarnamesi ile daireye verilmekle okundu.
Mezkür ihbarnamede;
Dosya kapsamına göre, dernek gelirlerinin tahsilinde kullanılan alındı belgelerinin üzerinde ödenti veya bağışta bulunan gerçek kişilerin T.C kimlik numaralarının ve tüzel kişilerin vergi numaralarının yazılmadığından ve dernek defterlerinin usulüne uygun tutulmadığından bahisle idari para cezası uygulanmasına karar verildiği anlaşılmakta ise de;
1-5253 sayılı Kanunun 17. maddesinde yer alan "Derneklerin ... ve işlemlerinde, bu Kanun ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu ile bunlara dayanılarak çıkarılan yönetmeliklerin hükümlerine aykırılık tespit edilmesi halinde, konusu suç teşkil etmeyen hata ve noksanlıkların mülkî idare amirinin yazılı istemi üzerine, ilgili dernek tarafından otuz gün içerisinde giderilmesi zorunludur." şeklindeki düzenleme uyarınca, eksiklikler bakımından ilgili derneğe hata ve noksanlıkların giderilmesi için belirtilen süre verilmesine rağmen hata ve eksikliğin giderilmemesi halinde idari yaptırım kararı verilebileceği, inceleme konusu dosyada kabahate konu eksiklik ile ilgili mülkî idare amirinin bu şekilde bir bildiriminin olmadığı,
2-5253 sayılı Kanunun 32/d maddesinde"Derneğe ait tutulması gereken defter veya kayıtları tutmayan veya tasdiksiz defter tutan dernek yöneticileri üç aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Bu defter ve kayıtların usulüne uygun tutulmaması halinde dernek yöneticilerine ve defterleri tutmakla sorumlu kişilere beşyüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Adına yetki belgesi düzenlenmediği halde gelir toplayanlar ile bilerek bu şekilde gelir toplanmasına izin veren yönetim kurulu üyelerine bin Türk Lirası idarî para cezası verilir" ve Dernekler Yönetmeliğinin 45. maddesinde yer alan "Alındı belgeleri, sabit boyalı sert veya sivri uçlu tükenmez kalemle okunaklı bir biçimde silintisiz ve kazıntısız olarak doldurulur. " şeklinde yer alan düzenlemelere nazaran, gerçek kişilerin T.C kimlik numaralarının, tüzel kişilerin de vergi numaralarının alındı belgesinde yer almasının zorunlu olduğuna dair bir hüküm bulunmadığı gibi yer almamasının da yaptırıma bağlanmadığı; alındı belgesinde doldurulması gereken kısımlara dair açık bir düzenlemeye yer verilmediği, sadece alındı belgesinin şeklen nasıl doldurulacağına ilişkin yönteme dair açıklamaya yer verildiği, ayrıca bağışçı olan ve dernek kayıtlarında kişisel bilgileri sınırlı bir şekilde bulunan şahıslara ilişkin özel bilgi mahiyetindeki T.C kimlik ve vergi numaralarına ulaşılmasının hayatın olağan akışına da uygun olmadığı,
Gözetilmeden, başvurunun kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiş ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu kanun yararına bozmaya atfen ihbar olunmuş bulunmakla Türk Milleti adına gereği görüşülüp düşünüldü;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarnamesi içeriğindeki hususlar yerinde görüldüğünden, ... 2. Sulh Ceza Hakimliği'nin 22/07/2020 tarih, 2020/1476 D.... sayılı kararının 5271 sayılı CMK'nun 309/4-d maddesi uyarınca BOZULMASINA, kabahatli hakkında uygulanan idari para cezasının kaldırılmasına, ... Kaymakamlığının 05/03/2020 tarih, 982 sayılı idari yaptırım kararının, 1.586,19 TL’lik idari para cezası yönünden iptaline, 31/10/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.