Yargıtay 7. Ceza Dairesi 2022/4129 Esas 2022/15232 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Dernek gelirlerinin tahsilinde kullanılan alındı belgelerinde bağışçıların kişisel verilerinin eksik yazılması sebebiyle kaymakamlık tarafından kabahatli hakkında 1.586,19 TL idari para cezası verilmiştir. Ancak, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yapılan kanun yararına bozma talebi sonucunda, dernek gelirlerinin toplanmasında kullanılacak alındı belgesine bağışçıların kimlik numaralarının eklenmesinin zorunlu olmadığı belirtilmiştir. Kişisel verilerin korunmasına ilişkin kanun maddelerine de değinilen karar sonucunda, Sulh Ceza Hakimliği tarafından verilen idari para cezası kararı bozulmuş ve kabahatli hakkında uygulanan idari para cezası kaldırılmıştır.
Kanun maddeleri:
- 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 11. maddesi
- 5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 32/d maddesi
- Dernekler Yönetmeliği'nin 45. maddesi
- 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 20. maddesi
- 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'nun 3. maddesi
- 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 309. maddesi

5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 32/d maddesine muhalefet etmekten kabahatli ... hakkında ... Kaymakamlığının 07/08/2020 tarihli ve 63485207-450-E.3042 sayılı idarî para cezası karar tutanağı ile uygulanan 1.586,19 Türk lirası idarî para cezasına karşı yapılan başvurunun reddine ilişkin ... 2. Sulh Ceza Hâkimliğinin 07/10/2020 tarihli ve 2020/3257 değişik ... sayılı kararı aleyhine Yüksek Adalet Bakanlığından verilen 01.04.2022 tarihli kanun yararına bozma istemini içeren dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 12.05.2022 tarihli ve KYB.2022/52507 sayılı ihbarnamesi ile daireye verilmekle okundu.
Mezkür ihbarnamede;
Dosya kapsamına göre, dernek gelirlerinin tahsilinde kullanılan alındı belgelerinin üzerinde ödenti veya bağışta bulunan gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarının ve tüzel kişilerin vergi numaralarının yazılmadığından bahisle idarî para cezası uygulanmasına karar verildiği anlaşılmakta ise de;
5253 sayılı Kanun'un 17. maddesinde yer alan "Derneklerin ... ve işlemlerinde, bu Kanun ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu ile bunlara dayanılarak çıkarılan yönetmeliklerin hükümlerine aykırılık tespit edilmesi halinde, konusu suç teşkil etmeyen hata ve noksanlıkların mülkî idare amirinin yazılı istemi üzerine, ilgili dernek tarafından otuz gün içerisinde giderilmesi zorunludur." şeklindeki düzenleme uyarınca, eksiklikler bakımından ilgili derneğe hata ve noksanlıkların giderilmesi için belirtilen süre verilmesine rağmen hata ve eksikliğin giderilmemesi halinde idarî yaptırım kararı verilebileceği, inceleme konusu dosyada kabahate konu eksiklik ile ilgili mülkî idare amirinin bu şekilde bir bildiriminin olmadığı,
5253 sayılı Kanun'un “Gelir ve giderlerde usul ile dernek defterleri” başlıklı 11. maddesinin ilgili kısımları şöyledir; “Dernek gelirleri alındı belgesi ile toplanır ve giderler harcama belgesi ile yapılır... Alındı belgelerinin şekli, bastırılması, onaylanması ve kullanılması ile dernek gelirlerinin toplanmasında kullanılacak yetki belgesine ilişkin hususlar yönetmelikte düzenlenir”,
5253 sayılı Kanun'un 32/d maddesinde yeralan; “… Bu defter ve kayıtların usulüne uygun tutulmaması halinde dernek yöneticilerine ve defterleri tutmakla sorumlu kişilere beşyüz Türk Lirası idarî para cezası verilir…”,
Dernekler Yönetmeliğinin “alındı belgelerinin kullanımına” ilişkin 45. maddesi ise; “Alındı belgeleri, sabit boyalı sert veya sivri uçlu tükenmez kalemle okunaklı bir biçimde silintisiz ve kazıntısız olarak doldurulur… (Ek fıkra:RG-9/7/2020-31180) Bu Yönetmelikte öngörülen alındı ve harcama belgeleri; Yönetmelik ekindeki örneklerinde gösterilen belgelerdeki tüm bilgilerin eksiksiz doldurulması ve ilgili kişilerce imzalanması suretiyle düzenlenir” şeklindeki düzenlemelerine nazaran,
5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 11. maddesinde“…Alındı belgelerinin şekli, bastırılması, onaylanması ve kullanılması ile dernek gelirlerinin toplanmasında kullanılacak yetki belgesine ilişkin hususlar yönetmelikte düzenlenir” ve Dernekler Yönetmeliğinin 45. maddesinde yeralan “… (EkFıkra:RG 9/7/2020-31180) Bu Yönetmelikte öngörülen alındı ve harcama belgeleri; yönetmelik ekindeki örneklerinde gösterilen belgelerdeki tüm bilgilerin eksiksiz doldurulması ve ilgili kişilerce
imzalanması suretiyle düzenlenir.” şeklindeki düzenlemeler ile Dernekler Yönetmeliğinin ekinde yer alan örnek belge (EK-17)’de “Dernek gelirleri alındı belgesinde T.C. kimlik numarası, adı-soyadı, cep tel/e-posta adresine ilişkin verilerin” eksiksiz doldurulmasının zorunlu kılınması hususları birlikte değerlendirildiğinde dernek gelirleri alındı belgelerinde bulunan tüm bölümlerin dernek yetkilileri tarafından eksiksiz doldurulması gerektiği anlaşılmakta ise de;
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın "Özel hayatın gizliliği" başlıklı 20. maddesinde yeralan “...(Ek fıkra: 7/5/2010-5982/2 md.) Herkes, kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına sahiptir. Bu hak; kişinin kendisiyle ilgili kişisel veriler hakkında bilgilendirilme, bu verilere erişme, bunların düzeltilmesini veya silinmesini talep etme ve amaçları doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığını öğrenmeyi de kapsar. Kişisel veriler, ancak kanunda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızasıyla işlenebilir. Kişisel verilerin korunmasına ilişkin esas ve usuller kanunla düzenlenir." hükmü uyarınca Kanun koyucu tarafından çıkarılan 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'nun 3. maddesinde "... Kişisel veri: Kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgi...” şeklinde tanımlandığı, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na göre, gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarının kişisel veri olduğu, kişisel verilerin ise ilgilinin açık rızası alınmadan işlenmesinin yasaklandığı, bu kapsamda, 5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun 11. maddesinde dernek gelirlerinin toplanmasında kullanılacak alındı belgesine bağışçıya ait kişisel verilerin eklenmesinin öngörülmediği, Kanun’un bildirime tâbi tutmadığı kişilerin yönetmelik değişikliği ile açık rıza alınmadan Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını bildirime tâbi tutulamayacağı gözetilmeden başvurunun kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiş ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu kanun yararına bozmaya atfen ihbar olunmuş bulunmakla Türk Milleti adına gereği görüşülüp düşünüldü;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarnamesi içeriğindeki hususlar yerinde görüldüğünden, ... 2.Sulh Ceza Hakimliğinin 07/10/2020 tarih, 2020/3257D.... sayılı kararının 5271 sayılı CMK'nun 309/4-d maddesi uyarınca BOZULMASINA, kabahatli hakkında uygulanan idari para cezasının kaldırılmasına, ... Kaymakamlığının 05/08/2020 tarih, 3024 sayılı idari yaptırım kararlarının iptaline, 31/10/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.