Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2010/3116 Esas 2011/3592 Karar Sayılı İlamı

Abaküs Yazılım
21. Hukuk Dairesi
Esas No: 2010/3116
Karar No: 2011/3592
Karar Tarihi: 18.04.2011

Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2010/3116 Esas 2011/3592 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davacı işyerinde 1995-2000 yılları arasında çalıştığını ve bunun tespit edilmesini istemiştir. Tanık ifadeleri ile davacının çalıştığı hüküm altına alınmıştır, fakat bu sonuca varmak için yeterli inceleme yapılmamıştır. Yargıtay kararlarında belirtildiği gibi, bu tür davalar özel bir duyarlılıkla yürütülmeli ve öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgeler araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı ve çalışma iddiasının gerçeğe uygunluğu özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Tanık sözleri değerlendirilmeli ve dinlenen tanıkların işyerinde kayıtlı bordro tanıkları yada komşu ve yakın işyerlerinden olması sağlanmalıdır. Bu yönler incelenmeden yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır. Kararın bozulmasına karar verilmiştir. Kanun maddeleri ise 506 sayılı Yasanın 79. maddesi (5510 sayılı Yasa’nın 86.maddesi)'dir.
(Kapatılan)21. Hukuk Dairesi         2010/3116 E.  ,  2011/3592 K.

    "İçtihat Metni"

    MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

    Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 1995-2000 yılları arasında geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
    Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
    Hükmün davalılardan Sosyal Güvenlik Kurumu ve Arı Tem. İnş.Güv.Yemek Üretim Hiz.Teks.Zirai İlaç Taah.San.Tic. ve Ltd.Şti. vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
    K A R A R
    Davacı, davalı şirkete ait işyerinde hizmet akdine dayalı olarak 1995 yılı 2.ayı ile 2000 yılı arasında sürekli çalıştığının tespitini istemiştir.
    İstek, tanık sözlerine dayanılarak hüküm altına alınmış ise de varılan bu sonuç eksik incelemeye dayalı olduğundan usul ve yasaya uygun değildir.
    Gerçekten, bu tür hizmet tespitine yönelik davaların kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir. Yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 79. maddesi (5510 sayılı Yasa’nın 86.maddesi) olan bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin, işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin o dönemde gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli, daha sonra çalışma iddiasının gerçeğe uygunluğu özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispatlanabilirse de çalışmanın konusu, niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli ve dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde çalışan işyerinde kayıtlı bordro tanıkları yada komşu ve yakın işyerlerinde çalışan kayıtlı tanıklar olması sağlanarak çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak şekilde belirlenmelidir. Bu yön, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555, 5.2.2003 gün 2003/21-35-64, 15.10.2003 gün 2003/21-634-532, 3.11.2004 gün 2004/21-480-579, 2004/21-479-578 ve 1.12.2004 gün 2004/21-629 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır.
    Somut olayda ise, yukarıda açıklanan şekilde bir inceleme yapılmadığı ortadadır.Davacıya ait Kurumda bulunan şahsi sicil dosyası istenilmediği gibi,davacının çalıştığını ileri sürdüğü işyerine ait kayıt ve belgeler yöntemince davalı işverenden istenip getirtilmeden sonuca gidilmesi yanın da ekli Kurum cevap dilekçesi içeriğin den davacı adına 01.12.1997 tarihli bildirgeye dayalı olarak dava dışı Artem Limited Şirketine ait işyerinden bildiriminin olması ekli hizmet cetveline göre de başka işyerlerine ait çalışmalarının da olduğu ,davalı Arı-Tem Şirketine ilişkin dosyaya ibraz edilen kayıt ve belgelerin ise dava konusu süre dışında 2000 yılından sonraya ait olup, bu yönü ile de iddia olunan döneme ait işverenlerin yöntemince davaya katılmadıkları da açıktır.
    Yapılacak iş,yukarıda açıklandığı şekilde inceleme yapılmakla birlikte özellikle davacının dava konusu süreler içersinde çalıştığı işverene ait Ticaret Sicil kayıtları istenildikden sonra, bu işverenin davanın sosyal güvenliğe ilişkin olduğu dikkate alınarak yöntemince davaya katılması sağlanıp ,dosya içersinde bulunan ve dava konusu dönem de davacı adına Kuruma kısmi bildirimlerin yapıldığı, dava dışı Artem Limited Şirketine ait bir kısım ücret bordolarında davacı imzasının bulunduğu görülmekle,davacının imzası olanlar saptanarak imzasını içeren bordolara geçmiş sürelerin dışındaki süreler ile ilğili olarak istemin reddine,imzalı olmayan bordolarda ki süreler işverence SSK’ya verilen dönem bordoları istenerek bu bordrolarda kayıtlı, davacı ile aynı dönemde birlikte çalışmış tanıklar saptanarak, bu tanıkların bilgilerine başvurmak,dönem bordoları yok ise işverenin komşu işyerlerinin kayıtlarına geçmiş kimseleri tespit edip, kayıtlarını isteyerek dinlenmek, işyerine ilişkin Kurum şubesinde bulunan işyeri dosyası ile, davacıya ait işyerindeki şahsi dosyalarını getirtmek ve tüm deliller toplandıktan sonra delilleri birarada değerlendirip gerektiğinde iş ve sosyal güvenlik konuların da uzman başka bir bilirkişiden raporda da alarak sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
    Kabule göre de; davacının tespitine karar verilen 1995 yılı 100 gün,1996 yılı 131 gün ve 1999 yılı 109 günlük hizmet sürelerinin toplamı 340 gün olduğu halde toplamda 610 günlük hizmetin tespitine karar verilmesi de hatalı olmuştur.
    Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
    O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
    SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan Arı Tem. İnş.Güv.Yemek Üretim Hiz.Teks.Zirai İlaç Taah.San.Tic. ve Ltd.Şti"ne iadesine, 18.04.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi







    Hemen Ara