Esas No: 2011/4282
Karar No: 2011/3509
Karar Tarihi: 14.04.2011
Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2011/4282 Esas 2011/3509 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
Davacı ... vekili Av. ... ile davalı Sosyal Güvenlik Kurumu vekili Av. ... aralarındaki tespit davası hakkında Denizli 2. İş Mahkemesince verilen 9.3.2010 gün ve 671/36 sayılı kararın Düzeltilerek Onanmasına ilişkin Dairemizin 19.1.2011 gün ve 10440/232 sayılı ilamına karşı davacı vekili tarafından süresi içinde maddi hatanın düzeltilmesi yoluna başvurulmuş olmakla dosya incelendi. Gereği konuşulup düşünüldü.
K A R A R
İstek, nitelikçe maddi hatanın düzeltilmesi istemine ilişkindir.
İş Mahkemelerinden verilen kararlar ve buna bağlı Yargıtay ilamına karşı karar düzeltme yolu bulunmamaktadır. Ne var ki, Yargıtay onama ve bozma kararlarında maddi yanılgı bulunması halinde usuli kazanılmış haktan söz edilemeyeceği, giderek maddi yanılgının düzeltilmesi gerektiği Yargıtay"ın oturmuş ve yerleşmiş içtihatlarındandır.
Davacı vekili, 21.03.2011 havale tarihli dilekçesi ile, davacının 1999 ve 2000 yıllarında ürün teslim ettiği ve çiftçilik ile geçimini sağlamış olduğu hususunun sabit olduğunu, maddi hata sonucu 01.01.1999-30.04.2001 tarihleri arasında Tarım Bağ-Kur sigortalısı sayılmadığını belirterek, bu yanlışlığın düzeltilmesini istemiştir. Öte yandan, maddi yanılgının düzeltilmesine konu Denizli 2. İş Mahkemesi’nin 09.03.2010 gün ve E:2009/671, K:2010/36 sayılı kararının, Dairemizin 19.01.2011 gün ve E:2010/10440, K:2011/232 sayılı kararı ile düzeltilerek onandığı dosya içeriğinden anlaşılmaktadır.
Davacı, 01.05.1994-01.07.2006 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa"ya tabi Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitini istemiştir.
Mahkemece,davacının davasının kısmen kabulü ile, davacının 01.05.1994-31.12.2002 tarihleri arasında Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine, davacının fazla istemin reddine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79. maddesine koşut geçmiş Tarım Bağ-Kur hizmetlerinin tespitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kuruma başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan yasanın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 58 yaşını dolduran kadınlarla, 60 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından Tarım Bağ-Kur sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır. Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçipkaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan, resen tescil başlığını taşıyan 9. maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren üç ay içinde Kuruma kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurumca resen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36. maddesi kapsamında Kurumun prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2. madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek Bağ-Kur’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için Kuruma başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. Bağ-Kur’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı resen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği resen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. Ayrıca, 2926 sayılı Yasa’nın 10. maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, Tarım Satış Kooperatifler Kanununa göre kurulan Pancar Ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile birliği, Türkiye Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden, davacının 01.07.2006 tarihi itibariyle Tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak tescil edildiği, üzerine kayıtlı zirai arazisinin bulunduğu, Tarım Kredi Kooperatifi kaydı bulunmadığı, 09.06.2006 tarihinden itibaren Ziraat Odası kaydı bulunduğu, davacının sattığı ürün bedellerinden 12.04.1994, 26.03.1997, 27.03.1998, 05.04.2001 ve 19.04.2002 tarihlerinde prim kesintilerinin yapıldığı, ayrıca prim kesintisi yapılmamakla birlikte davacının 02.05.1995, 18.04.1996, 03.06.1999 ve 08.05.2000 tarihlerinde Bekilli Yaprak Tütün Bakım Amirliğine tütün sattığı anlaşılmaktadır. Bu durumda, davacının 01.05.1994-31.12.2002 tarihleri arasında kesintisiz olarak tarımsal faaliyette bulunduğu anlaşıldığından, Denizli 2. İş Mahkemesi’nin 09.03.2010 gün ve E:2009/671, K:2010/36 sayılı kararının Dairemizce onanması gerekirken, maddi hata sonucu Dairemizin 19.01.2011 gün ve E:2010/10440, K:2011/232 sayılı kararı ile “davacının 01.05.1994-31.12.1998 ve 01.05.2001-31.12.2002 tarihleri arasında Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine, fazla talebin reddine” şeklinde düzeltilerek onandığı anlaşılmaktadır.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan maddi hata istemi kabul edilmeli, Dairemizin 19.01.2011 gün ve E:2010/10440, K:2011/232 sayılı düzeltilerek onama kararı kaldırılarak, mahkemenin 09.03.2010 gün ve E:2009/671, K:2010/36 sayılı kararı onanmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacının maddi hata isteminin kabulüyle, Dairemizin 19.01.2011 gün ve E:2010/10440, K:2011/232 sayılı düzeltilerek onama kararının kaldırılmasına, Denizli 2. İş Mahkemesi’nin 09.03.2010 gün ve E:2009/671, K:2010/36 sayılı kararının ONANMASINA, 14.04.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi.