Esas No: 2011/2905
Karar No: 2011/2127
Karar Tarihi: 10.03.2011
Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2011/2905 Esas 2011/2127 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı,ilk kesinti tarihini takip eden aybaşından itibaren tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine,5510 sayılı kanundan yararlandırılmasına karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara,toplanan delillere,hükmün dayandığı kanuni gerektirici nedenlere göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının ilk prim kesintisinin yapıldığı tarihi takip eden ay başından itibaren 30.12.2008 dava tarihine kadar 2926 sayılı Yasa kapsamında Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun ve 5510 sayılı Yasa ile getirilen prim borçlarının yapılandırılması hükümlerinden yararlanması gerektiğinin tesbitine ilişkindir.
Mahkemece istemin kabulü ile davacının 01.04.1997-30.04.2002 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa kapsamında Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun ve 5510 sayılı Yasa’nın af hükümlerinden yararlanması gerektiğinin tespitine karar verilmiştir.
Davanın, yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş Tarım Bağ-Kur hizmetlerinin tespitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre, sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kuruma başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 58 yaşını dolduran kadınlarla, 60 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından Tarım Bağ-Kur sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır. Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kuruma kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurumca resen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurumun prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek Bağ-Kur’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kuruma başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. Bağ-Kur’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı resen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği resen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın
10.maddesine göre, kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, Tarım Satış Kooperatifler Kanununa göre kurulan Pancar Ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının ilk prim kesintisinin 30.03.1997 tarihinde yapıldığı,ayrıca 2008 yılındada kesinti bulunduğu, diğer yıllarda kesinti veya ürün teslimi yapıldığına dair belge bulunmadığı, 26.08.2002-14.03.2008 tarihleri arasında ziraat odasına üye olduğu,başkaca tarım kooperatif kaydının dosyada bulunmadığı,01.03.2008 tarihinde 2926 sayılı Yasa’ya tabi Tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak tescil edildiği, tescilinin devam ettiği, 1479 sayılı Yasa’ya tabi zorunlu sigortalı olarak 03.05.2002 tarihli tescil ve terkininin bulunduğu, 02.06.2003-28.02.2008 tarihleri arasında isteğe bağlı Bağ-Kur sigortalılığı olduğu anlaşılmaktadır.
Somut olayda, Mahkemece, davacının 01.04.1997-31.12.1997 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa’ya tabi tarım Bağ-Kur sigortalısı sayılması doğru ise de, tarımsal faaliyetin kanıtlanmadığı ve tevkifat yoluyla yapılan prim kesintisi veya ürün teslimine dair belge bulunmayan 01.01.1998-30.04.2002 tarihleri arasına yönelik talep yönünden 2926 sayılı Yasanın 10.maddesinde belirtilen kayıtlar araştırılmadan sonuca gidilmiş olması isabetsiz olmuştur.
Yapılacak iş; davacının pancar ekicileri kooperatifine veya diğer tarım kooperatiflerine ortak olup olmadığını araştırmak, 01.01.1998-30.04.2002 tarihleri arasındaki dönemde, davacıya varsa ürün sattığı kişi, kurum ve kuruluşları açıklattırmak, buralardan ürün bedellerinden prim kesintisi yapılıp yapılmadığını sormak, yapılmış ise belgelerini getirtmek, ürün teslim etmiş ise buna dair belgeleri istemek, 2926 sayılı Yasanın 10.maddesinde belirtilen kayıtların olup olmadığını araştırmak ve tüm delilleri birlikte değerlendirerek sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece yukarıda belirtilen maddi ve hukuki olgular dikkate alınmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 10.03.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi.