Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/6935 Esas 2022/8760 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :TÜKETİCİ MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki malın ayıplı olmasından kaynaklanan misli ile değişim talepli davanın mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulü ile otomobile ait motorun ücretsiz olarak orjinali ile değiştirilmesine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekili ve davalılar vekilleri tarafından ayrı ayrı temyiz temyiz edilmesi üzerine, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, 19.06.2012 tarihinde ... A.Ş’den Toyota Corolla marka 2012 model otomobil satın aldığını, otomobilin 3 yıllık garanti kapsamında bulunduğunu, ayrıca ekstra garanti ile garanti süresini uzattığını, aracın her türlü bakımını Toyota servisinde yaptırdığını, aracın serviste yağının değişim aşamasında ne kadar yağ çıkarıldığının kayıtlara alınmadığını veya alınmışsa da kendisine bildirilmediğini, bu nedenle hasarın geç tespitinin servis yani davalı personeli kusurundan kaynaklandığını, otomobilinin iki yıllık ve km olarak garanti süresi dolmadan yağ lambasının yanması üzerine aracı davalı şirkete götürerek aracın yağ yakması nedeniyle yenisi ile değişimini talep ettiğini, davalı şirketin yaptığı incelemeler neticesinde yağını tamamladıklarını ve 60.000 km bakımının yapılması ardından aracın 68.000 km’de yapılacak kontrolde tam hasarın tespit edilebileceğinin belirtildiğini, belirtilen sürelere uyduğunu ve davalılar tarafından tüm kontroller yapıldıktan sonra motorun komple blok halinde değiştirilmesi gerektiğinin bildirilerek aracın yenisi ile değiştirilme talebinin kabul edilmediğini, üretici hatasından oluşan bu durumun otomobilin niteliğinde bir eksiklik oluşturup, bu araçtan beklediği faydaları azalttığı gibi aracın maddi değer veya ekonomik değer kaybına sebebiyet verdiğini beyan ederek; dava konusu otomobilin öncelikle misli ile değişimine, bunun mümkün olmaması halinde dava konusu otomobilin iadesine ve ödemiş olduğu bedelin ve aksesuar bedelleri dahil temerrüt/dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile iadesine, bunun mümkün olmaması halinde, dava konusu otomobilin ücretsiz onarımı ve ayıp oranında indirim yapılarak temerrüt/dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ...Ş. süresi içinde verdiği cevap dilekçesinde, diğer davalı ... Otomotiv San. Ve Tic. A.Ş. süresinden sonra sunduğu dilekçesinde ; davanın zaman aşımına uğradığını, davacının süresi içinde ayıp ihbarında bulunmadığını, dava konusu araç ile birlikte verilen kullanıcı el kitapçığında aracın azami olarak 1000 km’de 1 lt yağ eksiltme yapabileceğin belirtildiğini, bunun arıza olmadığını, tüm motorların kullanım şartları ve kullanıcıya göre bir miktar yağ eksilteceğinin çok açık teknik bir bilgi olduğunu, yağın kontrolü ile gerektiğinde tamamlanmasının kullanıcının sorumluluğunda olduğunu, davayı kabul anlamına gelmemekle birlikte aracın davacının kullanımındayken maddi hasarlı kazalar geçirdiğini, aracın değer kaybının belirlenmesi gerektiğini savunarak davanın reddini dilemişlerdir.
Mahkeme ilk olarak; davanın kabulüne, 3.971,67 TL değer kaybının davalılara iadesi ile 06 DYE 17 plakalı Toyota Corolla Marka 2012 Model Konfort Eksra tipi aracın davalıya iadesine, ayıpsız misli ile değişimine, aynen ifa mümkün olmaz ise İcra İflas Yasasının 24. maddesinin esas alınmasına, karar verilmiş, davalıların temyizi üzerine Yargıtay (Kapatılan) 13.Hukuk Dairesi’nin 2016/14023 E. 2018/12275 K. sayılı ilamıyla kararın; ‘’bu konuda rapor düzenlemeye ehil ve donanımlı bir Üniversiteden, konularında uzmanların bulunduğu, akademik kariyere sahip 3 kişilik bilirkişi kurulundan, tüm dosya kapsamı değerlendirilmek suretiyle, yukarıda işaret edilen noktalar bakımından, teknik verileri gösterir, bu verileri yorumlar mahiyette ve bu yorumların nedenlerini açıklayıcı, taraf, Mahkeme ve Yargıtay denetimine elverişli, taraf itirazlarını karşılar nitelikte rapor alınarak, sonucuna göre karar verilmesi’’ gerektiği gerekçesiyle bozulması üzerine, bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda mahkemece bu kez; davanın ücretsiz onarım olarak kabulü ile; davacının davalı şirketten 19/06/2012 tarih 814831 numaralı fatura ile satın aldığı otomobile ait motorun ücretsiz olarak orijinal yenisi ile değiştirilerek onarılmasına, karar verilmiş, karar taraflarca temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı bilgi ve belgelere göre davalıların temyiz itirazlarının tümden reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, malın ayıplı olmasından kaynaklı misli ile değişim talebine ilişkindir. Dava konusu aracın satım tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun’un 4/2. maddesinde, malın ayıplı olması durumunda tüketicinin seçimlik hakları düzenlenmiştir. Bu seçimlik haklarda tüketici; bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Tüketici seçimlik haklarından herhangi birisini kullanabilecektir. Ancak, kanun tarafından korunan sözleşme taraflarından tüketicinin yanında, kurulacak hükmün sözleşmenin diğer tarafı olan satıcı için de orantısız güçlükleri de beraberinde getirmemesi gerekir. Ayıbın öneminin aracın kullanımına ve beklenen faydaya bir etkisinin olmaması, aracın ayıplı ve ayıpsız değeri arasındaki farkın araç bedeli nazara alındığında azlığı yani karşılıklı menfaatler dengesi ile hukukun temel prensibi olan hakkaniyet kuralları değerlendirilerek ayıp nedeni ile bedel indirimi veya tüketicinin diğer seçimlik haklarını kullanıp kullanmayacağının tespit edilmesi zorunludur. Bu bağlamda davacının kullanmış olduğu seçimlik hakkın davalı açısından hakkaniyete aykırı olup olmadığının tespitinde bilirkişi raporu dikkate alınacaktır. HMK'nın 266. ve devamı maddeleri uyarınca çözümü özel ve teknik bilgiyi gerektiren hallerde hakimin, bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar vereceği düzenlenmiştir. Bilirkişi raporunu hazırlarken, raporun dayanağı olan somut ve özel nedenleri bilimsel verilere uygun olarak göstermek zorundadır. Bilirkişi raporu denetimine elverişli olacak şekilde bilgi ve belgelere dayanan gerekçe ihtiva etmelidir. Ancak bu şekilde hazırlanmış raporun denetimi mümkün olup, hükme dayanak yapılabileceğinin gözden uzak tutulmaması gerekir.
Mahkemece bozmaya uyularak yargılamaya devam edilmiş ve bozma doğrultusunda oluşturulan bilirkişi heyetinden rapor alınmıştır. Bilirkişi heyetinden alınan kök ve ek raporlarda özetle; araca 180.622 km’de iken 3.9 litre yağ eklemesi yapıldığı, 20.12.2019 tarihinde Toyota servisinde aracın 183.792 km’de olduğu ve yağ eklemesi üzerine 3.170 km yapmış olduğu ve aracın yağ ölçümünde 3.5 litre motor yağı olduğunun (0.4 litre yaktığı) tespit edildiği, bu tespit ile söz konusu aracın 10.000 km servis aralığı için toplamda 1,26 litre yağ yakacağı, dolayısıyla (0,4 lt/3,9 lt)x 100= 32,35 hesabı ile araca konulan yağın periyodik bakımlar arasında %32,35 miktarının yakılacağı, bu seviyede yağ azalmasının motorda olumsuzluklara sebep olacağı ve bu seviyede yağ yakmanın genel koşullarda normal kabul edilemeyeceği ve dolayısıyla söz konusu aracın ayıplı olduğu, davacı yanın aracını düzenli aralıklarla periyodik bakım için yetkili servise getirdiği ve yetkili servisçe her 10.000 km’de eksilen yağın tamamlandığı ancak aracın yağ tüketiminde bir problem olduğuna ilişkin herhangi bir tespitin bu aşamada eğitimli ve donanımlı yetkili servis personelince fark edilmediği/ ya da servis iş emirlerine söz konusu durumun yansıtılmadığı/tüketicinin konu hakkında bilgilendirilmediğinin ortada olduğu, araçtaki problemin imalattan kaynaklı gizli ayıp niteliğinde olduğu, aracın motorunun sıfır motor ile değiştirilmesi ile araçtaki ayıbın giderilebileceği yönünde görüş ve kanaat bildirilmiştir. Dosyaya kazandırılan raporlar ve tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde, araçta imalattan kaynaklı bir ayıp olduğu, ayıptan davalıların sorumlu olması gerektiği, söz konusu ayıbın niteliği, araçtaki ayıbın ancak aracın motorunun yenisi ile değiştirilmesi yolu ile giderilebileceği ve arızanın sürücü güvenliği yönünden önemi dikkate alındığında, davacının aracın misli ile değişimi yönünde seçimlik hakkına öncelik verilerek aracın ayıpsız misli ile değişimi ve kaza sebebiyle araçta oluşan değer kaybının da davalılara iade edilmesi gerektiği değerlendirilerek hüküm kurulması gerekirken, hatalı gerekçe ile aracın motorunun sıfırı ile değiştirilerek onarılmasına karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup,bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1.bentte açıklanan nedenlerle davalıların temyiz itirazlarının reddine, 2.bentte açıklanan nedenlerle davacının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA, 1.933,90 TL bakiye temyiz harcının temyiz eden ... Otomotiv San. ve Tic. A.Ş.'ye yükletilmesine 6100 sayılı HMK'nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK'nın 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21/11/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.