MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "çekişmeli taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetlik ile taşınmazın imar – ihya durumunun hava fotoğrafları uygulanmak sureti ile tanık ve bilirkişi beyanları ile belirlenmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, çekişmeli taşınmazın fen bilirkişisi raporunda (A), (B) ve (C) harfleri ile gösterilen bölümlerinin davacılar adına eşit hisselerle tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak çekişmeli taşınmazın bilirkişi raporunda (A), (B) ve (C) harfleri ile gösterilen bölümlerinin davacılar tarafından imar-ihya edildiği ve zilyetliklerinin de olduğu gerekçesi ile yazılı şekilde karar verilmiştir. Bozma ilamına uyulmakla bozma kararı lehine olan taraf yönünden usuli müktesep hak oluşur ve bu hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Somut olayda, mahkemece bozma ilamına uyduğu halde, bozma ilamında açıklanan şekilde hava fotoğrafları üzerinde gerekli inceleme ve araştırma yapılmadığı gibi, çekişmeli taşınmaz üzerinde imar-ihyanın başlangıç ve bitiş tarihleri ile taşınmaz üzerindeki tarımsal amaçlı zilyetliğin başlangıç tarihi ayrı ayrı belirlenmemiştir. Eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir. O halde mahkemece bozma ilamı doğrultusunda araştırma, inceleme ve uygulama yapılarak, sağlıklı bir yargıya ulaşmak için dava tarihinden geriye doğru 20-30 yıl öncesine ait (1982 ve 1987 yılları) stereoskopik hava fotoğraflarının dosya arasına konulması ve bu fotoğrafların uzman fen bilirkişilerince stereoskopla incelenmesi gerekir. Stereoskopik çift hava fotoğrafı, bir stereoskop altında incelendiğinde arazinin üç boyutlu görülmesi, taşınmazın çekim tarihindeki sınırlarının ve niteliğinin belirlenebilmesi, bu yolla ekilmeyen alanların net bir biçimde tespitinin yapılabilmesi mümkündür. Hal böyle olunca, dava konusu taşınmazın hava fotoğrafları tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Komutanlığından istenilerek dosya arasına konulmalıdır. Bundan sonra biri toprak kürsüsünden olmak üzere 3 kişilik ziraat mühendisleri kurulu ile jeodezi veya fotogrametri uzmanı harita mühendisinden oluşacak bilirkişi heyetleri aracılığıyla yapılacak keşifte, belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle inceleme yaptırılmalı, temin edilebilen en eski tarihli uydu fotoğrafları değerlendirilmeli, çekişmeli taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğinin, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının ve arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı, ihtilafın aydınlatılması konusunda hakime görev veren HMK"nın 31. maddesi çerçevesinde davacı tarafa tanık bildirme imkanı tanınmalı, tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri de bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli, taşınmazın kadastro paftasındaki konumu bilgisayar programı aracılığıyla uydu ve hava fotoğraflarına aktarılmalı, 3 kişilik ziraatçi bilirkişi kurulu vasıtasıyla taşınmazın öncesi ve zirai faaliyete konu olup olmadığı hangi tarihte imar-ihyaya başlandığı, tamamlandığı ve zilyetliğin hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü hususları özellikle irdelenmeli, bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek karar verilmelidir. Eksik incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 30.10.2013 gününde oybirliği ile karar verildi.