Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2021/4207 Esas 2022/1984 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Ticaret Mahkemesi tarafından verilen bir kararda, eser sözleşmesinden doğan alacağın tahsili için başlatılan icra takibine itirazın iptali ve icra inkâr tazminatı istemiyle açılan davanın Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 150. maddesi gereği açılmamış sayılması karara bağlanmıştır. Kararın temyiz edilmesi üzerine yapılan incelemede, mahkemenin tarafların hazır bulunmadıkları duruşma günlerini kalemden öğrenmelerinin yasal zorunluluğu olmadığına dair yanlış bir karar verdiği belirtilmiştir. Mahkemenin, davacının mazeretinin kabul edilmesine rağmen yeniden duruşma günü bildirilmeden davanın açılmamış sayılmasına karar vermesi de usul ve yasaya aykırı bulunmuştur. Bu nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazları kabul edilerek karar bozulmuştur.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 150. maddesi; tarafların duruşmaya gelmemesi halinde dosyanın işlemden kaldırılmasını, bir tarafın duruşmaya gelip diğer tarafın gelmemesi durumunda ise devam edilmesini ya da dosyanın işlemden kaldırılmasını düzenlemekte, dosyası işlemden kaldırılan davanın üç ay içinde yenilenmediği takdirde açılmamış sayılacağını belirtmektedir. Ayrıca, duruşma gününün kalemden öğrenilmesinin yasal zorunluluğu olmadığı ve mahkemenin yeniden duruşma günü bildirilmeden davanın açılmamış sayılmasının hatalı olduğu da kanunda vurgulanmaktadır.

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacağın tahsili ilişkin başlatılan icra takibine itirazın iptali ve icra inkâr tazminatı istemlerine ilişkin olup, mahkemece Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 150. maddesi gereği davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiş, kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava dosyası incelendiğinde; bozma ilamı sonrası 23/05/2019 tarihli 1. celsede taraf vekillerinin mazeretinin kabulü ile duruşma gününün uyaptan öğrenilmesine, 11/07/2019 tarihli 2. celsede davacı vekilinin hazır olmadığı gibi mazerette bildirmediği, hazır olan davalı vekilinin de davayı takip etmediği görülmekle, taraflarca takip edilmeyen dava dosyasının işlemden kaldırılmasına karar verildiği, bilahare mahkemece üç aylık yasal süre dolmasına rağmen, davacı tarafça süresinde yenilenmediği gerekçesiyle, davanın Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 150. maddesi gereğince açılmamış sayılmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun “Tarafların Duruşmaya Gelmemesi, Sonuçları ve Davanın Açılmamış Sayılması” başlığını taşıyan 150. maddesinin 1. fıkrasında “Usulüne uygun şekilde davet edilmiş olan taraflar, duruşmaya gelmedikleri veya gelip de davayı takip etmeyeceklerini bildirdikleri takdirde dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilir.” hükmüne, ikinci fıkrasında, “Usulüne uygun şekilde davet edilmiş olan taraflardan biri duruşmaya gelir, diğeri gelmezse, gelen tarafın talebi üzerine, yargılamaya gelmeyen tarafın yokluğunda devam edilir veya dosya işlemden kaldırılır. Geçerli bir özrü olmaksızın duruşmaya gelmeyen taraf, yokluğunda yapılan işlemlere itiraz edemez.” hükmüne, 4. fıkrada “Dosyası işlemden kaldırılmış olan dava, işlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak üç ay içinde taraflardan birinin dilekçe ile başvurusu üzerine yenilenebilir. Yenileme dilekçesi, duruşma gün, saat ve yeri ile birlikte taraflara tebliğ edilir. Dosyanın işlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak bir ay geçtikten sonra yenileme talebinde bulunulursa, yeniden harç alınır, bu harç yenileyen tarafça ödenir ve karşı tarafa yüklenemez. Bu şekilde harç verilerek yenilenen dava, eski davanın devamı sayılır.” hükmüne ve 5. fıkrada da “İşlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak üç ay içinde yenilenmeyen davalar, sürenin dolduğu gün itibarıyla açılmamış sayılır ve mahkemece kendiliğinden karar verilerek kayıt kapatılır.” hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda ifade edilen usul hükümlerinden anlaşılacağı üzere, tarafların duruşmalarda hazır olmaları halinde bir sonraki duruşma günü ve saati taraflara tefhim edilmek suretiyle bildirilir. Taraflardan biri veya vekili mazereti nedeniyle belirtilen gün ve saatte duruşmaya gelmemiş, mazeret dilekçesi göndermiş, mahkemece de bildirilen mazeret kabul edilmiş ise, mazeret bildiren tarafa tensip edilecek duruşma gününün davetiye ile bildirilmesi gerekir. Gelmeyen tarafın mahkeme gününü kalemden ya da UYAP'tan öğrenmesi şeklinde karar verilemez. Zira duruşma gününün gelmeyen tarafa davetiye ile bildirilmesinde yasal zorunluluk bulunmaktadır. Yasada bulunmayan bir kurala dayanılarak duruşma gününün kalemden öğrenilmesi veya UYAP sistemi üzerinden öğrenmesi taraflardan istenemez.
Belirtilen açıklamalar ışığında somut olaya bakıldığında, davanın işlemden kaldırılması kararından önce davacının duruşma gününü kalemden öğrenmesine dair karar verilmesi hususu, usulüne uygun bir tebliğ mahiyetinde olmadığı gibi davacı vekilinin bu yönde bir talebinin de bulunmadığı anlaşıldığından, işlemden kaldırma kararı isabetsiz bulunmuş, mahkemece üç aylık yasal süre dolmasına rağmen, davacı tarafça süresinde yenilenmediğinden, davanın HMK'nın 150. maddesi gereğince açılmamış sayılmasına karar verilmesi, bu anlamda yerinde görülmemiştir.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki ilkeler gözetilmeksizin, davacı vekilinin mazeretinin kabulü sebebiyle masrafı gider avansından karşılanarak davacı vekiline yeniden duruşma günü bildirilmek suretiyle yargılamaya devam edilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirmeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenler ile davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya iadesine,
karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 07.04. 2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.