Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2022/1691 Esas 2022/3905 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davalı erkek tarafından temyiz edilen boşanma davasında, ilk derece mahkemesi tarafından müşterek çocuğun velayeti annesine verilmişti. Ancak davalı erkeğin istinaf başvurusu üzerine bölge adliye mahkemesince esastan ret kararı verildi. Velâyet düzenlemesi yapılırken çocuğun üstün yararının gözetilmesi gerektiği belirtildi ve çocuğun görüşünün alınması gerektiği vurgulandı. Temyiz dilekçesinde müşterek çocuğun kendisiyle birlikte ikamet ettiği iddiasında bulunan davalı babanın iddiaları da incelemeye alınacak ve yeniden sosyal inceleme raporu alınarak tüm deliller birlikte değerlendirilerek çocuğun üstün yararına karar verilecektir. Kararda, Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme m.3; Çocuk Haklarının Kullanılmasına ilişkin Avrupa Sözleşmesi m. l;TMK m. 339/1, 343/K 346/1; Çocuk Koruma Kanunu m. 4/b maddeleri detaylı ve açıklayıcı bir şekilde belirtilmiştir.

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi.... Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : Boşanma

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı erkek tarafından, velâyet yönünden temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
İlk derece mahkemesince, tarafların boşanmalarına ve 2014 doğumlu müşterek çocuk ...’nın velayetinin anneye verilmesine hükmedilmiş olup davalı erkeğin istinaf kanun yoluna başvurusu üzerine bölge adliye mahkemesince esastan ret kararı verilmiştir.
Velâyet düzenlemesi yapılırken; göz önünde tutulması gereken temel ilke, çocuğun "Üstün yararı" (Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme m.3; Çocuk Haklarının Kullanılmasına ilişkin Avrupa Sözleşmesi m. l;TMK m. 339/1, 343/K 346/1; Çocuk Koruma Kanunu m. 4/b) dır. Çocuğun üstün yararını belirlerken; onun bedensel, zihinsel ruhsal, ahlaki ve toplumsal gelişiminin sağlanması amacının gözetilmesi gereklidir. Ana ve babanın yararları; ahlaki değer yargıları, sosyal konumları gibi durumları, çocuğun üstün yararını etkilemediği ölçüde göz önünde tutulur. Velâyet düzenlemesi kamu düzenine ilişkin olup re'sen araştırma ilkesi geçerlidir. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesinin 12. ve Çocuk Haklarının Kullanılmasına ilişkin Avrupa Sözleşmesinin 3. ve 6. maddeleri idrak çağındaki çocukların kendilerini ilgilendiren konularda görüşünün alınması ve görüşlerine gereken önemin verilmesini öngörmektedir. Çocukların üstün yararı gerektirdiği takdirde görüşlerinin aksine karar verilmesi mümkündür. Velâyet hususu, çocukları ilgilendiren konuların en başında gelir.
Davalı baba, temyiz dilekçesinde müşterek çocuğun yanında ikamet ettiğini iddia ederek öğrenim gördüğü okula ilişkin öğrenim belgesi sunmuştur. Velâyet düzenlemesi kamu düzenine ilişkin olup, yargılamanın her aşamasında re'sen araştırma ilkesi geçerlidir. Bu itibarla tarafların kabulü de hakimi bağlamaz. Bu bakımdan davalı babanın temyiz aşamasındaki iddiaları da dikkate alınarak, inceleme tarihinde yaşı itibarıyla idrak çağında bulunan müşterek çocuğun; mahkemece bizzat veya istinabe suretiyle eğitim, kültür, yaşam olanakları bakımından nerede yaşamak istediği konusunda bilgilendirilerek velayet hakkındaki tercihi kendisinden sorularak (Y.H.G.K E.2012/2-401- K.2012/723) ve psikolog, pedagog ve sosyal çalışmacı bilirkişilerden (4787 s. K m.5) ortak çocuğun anne ve baba yanındaki barınma ve yaşama koşullarını da değerlendirir içerikte yeniden sosyal inceleme raporu alınarak tüm deliller birlikte değerlendirilip, ebeveynlerinden hangisi yanında kalmasının çocuğun üstün yararına olacağı tespit edilerek sonucuna göre bir karar verilmek üzere hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda gösterilen sebeplerle bölge adliye mahkemesi kararının KALDIRILMASINA, ilk derece mahkemesi kararının BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, dosyanın ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğinin ilgili bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine gönderilmesine oy birliğiyle karar verildi.25.04.2022 (Pzt.)