Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2022/2873 Esas 2022/3948 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Mahkeme, bir nüfus kaydının düzeltilmesi davasında, taraf teşkili sağlanmadan, DNA testi yapılmadan ve masrafların ödenmeden karar verilmesinin hatalı olduğunu belirtmiştir. Bu nedenle ilk kararın bozulmasına karar verilmiştir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 1.10.2011 tarihinde yürürlüğe girdiği ancak geçici 3. madde uyarınca bu davanın 1086 sayılı Kanun'un daha önceki hükümleri gereğince değerlendirilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Mahkeme, nüfus kaydı düzeltme davalarında doğru sicil oluşturmak zorunluluğu olduğunu belirtmiştir. Resmi sicil ya da senet içeriklerinin aksinin ispatının herhangi bir şekilde sağlanabileceği ifade edilmiştir. Mahkeme, bu dava kapsamında nüfus kaydının düzeltilmesi istemi olduğu için her türlü delille iddianın ispatlanabileceğini belirtmiştir. Dava hükümleri bulunduğu kanun madde numaralarıyla açıklanmamıştır. Ancak, Mahkeme'nin karar düzeltme istemi kabul edilmediği takdirde hangi kanun maddeleri uyarınca karar verileceği belirtilmemiş, sadece geçici 3. maddeye atıfta bulunulmuştur.

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Nüfus Kaydının Düzeltilmesi

Yukarıda tarihi, konusu ve tarafları gösterilen hükmün; onanmasına dair Dairemizin 27/12/2021gün ve 2021/9440 - 2021/10067 sayılı ilamıyla ilgili karar düzeltme isteminde bulunulmakla, evrak okundu, gereği düşünüldü;
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 1.10.2011 tarihinde yürürlüğe girmiş ise de, bu Kanuna 6217 sayılı Kanunla ilave edilen geçici 3. maddenin (1.) bendinde, Bölge Adliye Mahkemelerinin göreve başlama tarihinden önce verilen kararlar hakkında, kesinleşinceye kadar 1086 sayılı Kanunun 26.09.2014 tarihli ve 5236 sayılı Kanunla yapılan değişiklikten önceki 427 ila 454. madde hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı hükme bağlandığından, karar düzeltme talebinin incelenmesi gerekmiştir.
Dava dilekçesinde davacılar baba yönünden kardeşleri olarak nüfusa kayıtlı davalının gerçekte kardeşleri olmadığı, davalının "Muharrem" olan baba adının düzeltilmesini talep etmişlerdir.
... Asliye Hukuk Mahkemesinin ... karar sayılı ilamı ile davanın reddine karar verilmesi üzerine, davacılar tarafından hüküm temyiz edilmiş, Yargıtay... Hukuk dairesinin ... tarihli ... esas ve ... karar sayılı ilamı ile davanın nüfus kaydının düzeltilmesine ilişkin olduğu, mahkemece davaya nüfus idaresinin katılımı ile taraf teşkilinin sağlanması ve somut olaydaki iddia ile ilgili olarak DNA testi yaptırılması varsa diğer delillerin toplanması ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, taraf teşkili sağlanmadan, nüfus kayıtlarının düzeltilmesi davalarında uygulama yeri bulunmayan hak düşürücü sürenin davacılar nezdinde geçtiği kabul edilerek davanın reddine karar verilmesinin doğru olmadığından bahisle hükmün bozulmasına karar verilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyulmuş, taraf teşkili sağlanmasını müteakip, murise ait mezar açılarak babalık tespitine yarar numune alınıp, DNA incelemesi yapılabılmesi için gerekli giderlerin karşılanması yönünden davacılara kesin süre verilmiş ise de; söz konusu giderler karşılanmadığından davacıların murisin cesedinden numune alınarak DNA testi yapılmasına yönelik incelemeden kaçındığı, dolayısıyla davalının murisin çocuğu olmadığına dair iddianın ispat edilemediği sonucuna varılarak davanın reddine karar verilmiştir. Hüküm süresi içinde davacılar tarafından temyiz edilmiş, Dairemizce yapılan incelemede hükmün onanmasına karar verilmiştir.
Dava, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 36. maddesi kapsamında nüfus kayıt düzeltme istemine ilişkinde
Nüfus kayıtlarının düzeltilmesi ve nüfus kayıtlarına yönelik tespit davaları kamu düzeni ile yakından ilgili bulunduğundan, hakim istemle bağlı kalmayarak kendiliğinden de yapacağı araştırma ile elde edeceği sonuçlara göre karar vermek zorundadır.
Resmî sicil ve senet içeriklerinin aksinin ispatı, kanunda başkaca bir hüküm bulunmadıkça herhangi bir şekle bağlı olmaksızın her türlü delille kanıtlanabilir (Hukuk Genel Kurulu’nun 07.11.2012 tarihli ve 2012/18-548 E. ve 2012/763 K. sayılı kararı da aynı yöndedir). Eldeki dava; nüfus kaydının düzeltilmesi istemli olup, bu tür bir davada resmî sicil veya senedin aksinin nasıl ispatlanacağına dair özel yasalarda herhangi bir hüküm bulunmadığından mevcut iddia her türlü delil ile kanıtlanabilir.
Yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda somut olay değerlendirildiğinde; nüfus kayıtlarındaki düzeltme istemine ilişkin davalarda, mahkemelerin hiç bir kuşku ve duraksamaya neden olmaksızın doğru sicil oluşturmak zorunluluğu bulunduğu gözetilerek, murisin mezar yeri belli olduğuna göre, mahkemece masrafı ileride yasal nedenlerle zorunlu taraf olan nüfus idaresi dışında haksız çıkan taraftan tahsil edilmek üzere suçüstü ödeneğinden karşılanmak üzere resen DNA testi yaptırılıp alınacak sonuç gözetilerek karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir. Ne var ki, bu husus ilk inceleme sırasında gözden kaçırıldığından, davacıların karar düzeltme isteğinin kabulü ile Dairemizin 27.12.2021 tarih, 2021/9440 esas, 2021/10067 karar sayılı onama ilamının kaldırılmasına ve hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda gösterilen sebeple davacıların karar düzeltme isteğinin Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 440-442. maddeleri gereğince KABULÜNE, yukarıda gösterilen sebeple Dairemizin ... tarih, ... karar sayılı onama ilamının kaldırılmasına ve hükmün yukarıda açıklanan sebeple BOZULMASINA, karar düzeltme harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, oy birliğiyle karar verildi.25.04.2022(Pzt.)