I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, kanser hastasına reçete edilen ilacın ithali için gerekli ödemenin Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanması amacıyla yapılan talebin reddedilmesi nedeniyle yaşam hakkı ile maddi ve manevi varlığın korunması hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 6/11/2020 tarihinde yapılmıştır.

3. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

4. Başvurucu, tedavisi süresince ilaç bedelinin ilacın ithalinde yetkili kuruluşa Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından ödenmesi yönünde tedbir kararı verilmesini talep etmiştir. Başvurucunun tedbir talebinin 8/12/2020 tarihinde kabulüne karar verilmiştir.

5. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına (Bakanlık) gönderilmiştir. Bakanlık görüşünü bildirmiştir.

6. Başvurucu, Bakanlığın görüşüne karşı beyanda bulunmuştur.

III. OLAY VE OLGULAR

7. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ve Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) üzerinden ulaşılan bilgi ve belgelere göre ilgili olaylar özetle şöyledir:

8. 1952 doğumlu olan başvurucuya bronş ve akciğer maling neoplazmı (akciğer kanseri) ve toraks-içi lenf nodları sekoder maling neoplazmı tanısı konulmuştur. Başvurucunun tedavisini planlayan hekimin atezolizumab etken maddeli Tecentriq isimli ilacın kullanımını uygun görmesi sonrasında başvurucunun Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumuna başvurusu üzerine söz konusu ilacın kullanımının ve ithalinin uygun görüldüğü bildirilmiştir.

9. Başvurucunun SGK"ya ilaç bedelinin ödenmesi talepli başvurusunun reddi üzerine başvurucu, ilaca ait bedellerin karşılanması için SGK aleyhine Ankara 17. İş Mahkemesinde (İş Mahkemesi) dava açmış ve ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir.

10. İş Mahkemesi 7/2/2020 tarihli kararıyla ilaç bedelinin yargılama süresince ilaç bedelinin kurum tarafından kesinti yapılmaksızın ücretsiz olarak karşılanmasına yönelik ihtiyati tedbir kararı verilmiştir. SGK vekilinin ihtiyati tedbir kararına karşı itirazı üzerine İş Mahkemesi itirazının reddine karar vermiştir.

11. SGK vekilinin karara karşı yaptığı istinaf talebini inceleyen Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi (10. Hukuk Dairesi) ihtiyati tedbire konu ilacın kullanımının zorunlu ve tek alternatif olduğuna ilişkin dosyada sağlık kurulu raporu, reçete gibi hiçbir belge bulunmadığı gerekçesiyle 8/9/2020 tarihinde ihtiyati tedbir kararını kaldırmıştır.

12. Bunun üzerine başvurucu Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunarak tedavisi süresince ilaç bedelinin bu ilacın ithalinde yetkili kuruluşa SGK tarafından ödenmesi yönünde tedbir kararı verilmesini talep etmiştir. Anayasa Mahkemesi 8/12/2020 tarihinde tedbir talebinin kabulüne karar vermiştir.

13. UYAP üzerinden yapılan incelemede, İş Mahkemesindeki yargılamanın derdest olduğu anlaşılmıştır.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

14. Anayasa Mahkemesinin 22/2/2022 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

A. Başvurucunun İddiaları ve Bakanlık Görüşü

15. Başvurucu hastalığın tedavisi için gerekli olan ilacın maliyetinin yüksek olması nedeniyle kendi imkanlarıyla tedarik etmeye devam edemediğini, bu nedenle kendisi açısından hayati önemi olan ilaç tedavisinin gerçekleşememesine bağlı olarak maddi ve manevi bütünlüğünün tehlikeye gireceğini belirterek yaşam hakkının, maddi ve manevi varlığın korunması hakkının, adil yargılanma hakkının ve çeşitli anayasal haklarının ihlal edildiğini iddia etmiştir.

16. Bakanlık görüşünde, Devletin, vatandaşlarının maddi ve manevi varlığının korunması ve geliştirilmesi hakkını korumak için gerekli tedbirleri almakla yükümlü olduğu fakat bu yükümlülüğün sınırsız olmadığını, İş Mahkemesinin ihtiyati tedbir kararının kabulü ve Anayasa Mahkemesinin tedbir talebinin kabulü kararı sonrasında başvurucuya SGK"ca birtakım ödemeler yapıldığını, sonrasında ihtiyati tedbir kararının 10. Hukuk Dairesince kaldırıldığını bildirmiştir.

17. Başvurucu Bakanlık görüşüne karşı beyanında özetle, konu hakkındaki Anayasa Mahkemesi kararlarına değinmiş ve 10. Hukuk Dairesince bilirkişi incelemesi yapılmayan bir dosyadaki bilgi ve belgelere göre hakkaniyete uygun olmayan karar verildiğini ifade etmiştir.

B. Değerlendirme

18. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun"un "Bireysel başvuru hakkı" kenar başlıklı 45. maddesinin (2) numaralı fıkrası şöyledir:

"İhlale neden olduğu ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal için kanunda öngörülmüş idari ve yargısal başvuru yollarının tamamının bireysel başvuru yapılmadan önce tüketilmiş olması gerekir."

19. Başvuruya konu ilaç bedelinin SGK tarafından ödenmesi talepli yargılamanın derdest olduğu görülmüştür. Bu itibarla, başvurucunun bireysel başvuruya konu ettiği iddialarına ilişkin olarak hukuk sisteminde mevcut yargısal yolları tüketmeksizin bireysel başvuruda bulunduğu anlaşılmaktadır.

20. Açıklanan gerekçelerle başvurunun başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Başvurunun başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA 22/2/2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.