Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2021/1371 Esas 2022/3129 Karar Sayılı İlamı

     Özet:

Davalı şirketle yaptığı danışmanlık sözleşmesi uyarınca davacı şirketin üzerine düşen görevleri yerine getirdiği ancak davalı şirketin sözleşmeyi haksız şekilde feshettiği gerekçesiyle 4 aylık danışmanlık hizmeti bedeli ile halka arz ve üçüncü kişiye satış nedeniyle hak edilen komisyon alacaklarının tahsili için dava açan davacı, ilk derece mahkemesinde kısmen haklı bulunmuş, taraflar istinaf başvurusunda bulunmuşlardır. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 45. Hukuk Dairesi istinaf başvurusunu esastan reddetmiş, ancak Yargıtay 6. Hukuk Dairesi davacının temyiz itirazlarını kabul etmiştir. Sözleşmenin esas amacının davalı şirketin üçüncü kişilere satış ve devri olduğu, bu nedenle davacıya komisyon ödeneceği kararlaştırıldığı belirtilmiştir. Davalı hissedarları tarafından yapılan hisse satışı işlemi, sözleşmeye uygun komisyon bedelinin ödenmemesi gerekçesiyle reddedilmiştir. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 20. maddesi uyarınca, tacire hizmet karşılığı uygun bir ücret istenilebileceği hükme bağlanmıştır. Özetle, davalının davacıya ödeme yapması gerektiği hükme bağlanmıştır. Kanun maddesi açıklandığı gibi, tacire hizmet veren bir kişinin uygun bir ücret isteme hakkı olduğunu belirtmektedir. Kararda, davalı şirketin hisselerinin satışı için gerçekleştirilen işlemin komisyon bedelinin ödenmeyişinin haksız olduğu ifade edilmiştir. Kanunda açıklandığı gibi, tacir olarak davacı şirket uygun bir ücret isteme hakkına sahiptir. Yargıtay kararı bozmuş ve davacının taleplerini kabul etmiştir. Kanun maddeleri: Türk Ticaret Kanunu'nun 20. maddesi.

MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 45. Hukuk Dairesi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bakırköy 2. Asliye Ticaret Mahkemesi


Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın esastan reddine yönelik verilen hüküm davacı vekilince duruşmasız, davalı vekilince duruşmalı temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. 07.06.2022 gününde duruşmalı temyiz talebinde bulunan davalı vekili Avukat .... ile temyiz talebinde bulunan davacı vekili Avukat ... gelmeleriyle duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

K A R A R

Davacı vekili, davacı şirketin her tür gıda maddelerinin üretimi, toptan ve perakende alımı, satımı, dağıtımı, ithalat ihracatını yaptığını ve ayrıca aynı nitelikteki şirketlerin kurumsallaşması ve modem uygulamalar ile yeniden yapılandırma, büyütme ve daha sonrasında oluşacak olan değer ile satışı konusunda danışmanlık hizmeti verdiğini, bu kapsamda davalı şirket ile 11.05.2011 tarihinde danışmanlık sözleşmesi imzalandığını, davacının sözleşme uyarınca üzerine düşen edimleri yerine getirip hem davalının halka arzında hem de üçüncü bir şirkete kısmen satışında gösterilen faaliyetlerinin etkili olduğunu ancak davalının sözleşme uyarınca üzerine düşen edimleri yerine getirmeyip sözleşmeyi haksız şekilde feshettiğini ileri sürerek, 4 aylık danışmanlık hizmeti bedeli ile halka arz ve üçüncü kişiye satış nedeniyle hak edilen komisyon alacaklarının tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini istemiştir.
İlk derece mahkemesince, sözleşmede hedeflerin davalı ... Marmaris A.Ş'nin idari iş akışının düzenlenerek bir kısım hisselerin veya tamamının fon şirketlerine satışı olduğunun kararlaştırıldığı, sözleşmenin 4.1.5. maddesinde sözleşmenin ... Marmaris A.Ş.'nin 3. kişi yatırımcı şirket, fon ya da kişilere kısmen ya da tamamen satış ve devrine yönelik çalışmaları da kapsayacağının belirtildiği, 4.1.6 maddesinde ise davalının, her hangi bir şirkete tamamen veya kısmen satılması durumunda satışa konu edilen şirket değerinin %2+KDV oranında davacıya komisyon ödeneceği ve davalı şirkete ilk ödemelerin yapılmasından sonra komisyon ödemesinin yapılmasının kararlaştırıldığı, sözleşmenin 6. maddesi uyarınca sözleşme sonuna kadar olan süreye ilişkin danışmanlık hizmet bedelinin davacıya ödenmesi gerektiği, ayrıca borsa yoluyla halka arzın yapıldığı ve satılan hisse bedelinin de şirket kasasına girmiş olması nedeniyle bu kalem komisyon ücretine de hak kazanıldığı, ancak davalı şirketin hissedarlarının hissesinin 3. kişilere satışı nedeniyle davalı şirkete herhangi bir ödeme yapılmamış olduğundan üçüncü şirkete satış nedeniyle komisyon alacağı doğmadığı gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, taraf vekillerinin istinaf başvurusu, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 45. Hukuk Dairesince, kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu belirtilerek, esastan reddedilmiştir.
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve 6100 sayılı HMK 355. maddedeki, kamu düzenine aykırılık halleri re'sen gözetilmek üzere istinaf incelemesinin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı kuralına uygun biçimde inceleme yapılıp karar verilmiş olmasına göre, davalı vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Davacı vekilinin temyiz itirazları bakımından:
Dava, tacirler arası hizmet sözleşmesine dayalı alacak istemine ilişkindir.
Taraflar arasında imzalanan danışmanlık hizmeti sözleşmesi ile, davalı şirketin üçüncü kişi yatırımcı şirket, fon ya da kişilere kısmen ya da tamamen satış ve devrine imkan sağlayacak çalışmalar yapılması hedeflenmiş olup, sözleşmenin 4.1.6 maddesi kapsamında bu amacın gerçekleşmesi ile davacıya başarı primi mahiyetinde komisyon ücreti ödeneceği kararlaştırılmıştır.
6102 sayılı TTK'nın 20. maddesi, ' Tacir olan veya olmayan bir kişiye, ticari işletmesiyle ilgili bir iş veya hizmet görmüş olan tacir, uygun bir ücret isteyebilir.' hükmünü içermektedir.
Somut olayda, taraflar arasında tanzim edilen sözleşmenin esas amacının davalı şirketin üçüncü kişi yatırımcı şirket, fon ya da kişilere kısmen ya da tamamen satış ve devri olduğu, davalı tarafça, üçüncü kişi ... A.Ş.'ye yapılan hisse satışı işlemi gerçekleştirildiği, davalı şirket kasasına bedel girmediğinden bahisle davacıya ödeme yapmaktan kaçınıldığı anlaşılmaktadır. Oysa ki davalı hissedarları tarafından yapılan bu hisse satışı işleminin sözleşmenin 4.1.6 maddesini bay-pass etmeye yönelik bir işlem olup, davacı şirketin hizmetleri sonucu gerçekleştiği anlaşılan bu satış nedeniyle davalının davacı şirkete sözleşmeye uygun komisyon bedeli ödemesi gerekmektedir.
Hal böyle olunca, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 45. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermesinde isabet bulunmamış, istinaf mahkemesi kararı kaldırılarak ilk derece mahkemesi hükmünün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 45. Hukuk Dairesinin, 31.03.2021 tarihli, 2020/180 Esas, 2021/335 Karar sayılı kararı kaldırılarak, ilk derece mahkemesi kararının davacı yararına BOZULMASINA, Yargıtay duruşmasında vekille temsil olunan davacı yararına takdir olunan 3.815,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, aşağıda yazılı harcın davalıdan olanmasına, davacı tarafından peşin yatırılan temyiz harcının iadesine, HMK 373/1 maddesi gereğince dosyanın ilk derece mahkemesine karardan bir örneğin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 07.06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.